Türkiye’de asgari ücretin belirlenmesi, her yıl milyonlarca çalışanın merakla beklediği bir süreçtir. 2024 yılı için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 1 Ocak 2024’ten itibaren geçerli olacak asgari ücretin 17 bin 2 TL olduğunu duyurdu. Bu rakam, genel olarak çalışanlar arasında memnuniyet yaratsa da, asgari ücretin sonunda yer alan “2 TL” birçok kişi için merak konusu oldu. Neden tam bir rakam yerine 17 bin 2 TL gibi küsuratlı bir miktar belirlendi? Bu sorunun cevabı, asgari ücretin hesaplanma yöntemi ve muhasebe pratiklerinde yatıyor. Uzmanlar, bu küsuratın günlük brüt ücretin netleştirilmesi ve muhasebe süreçlerindeki hassasiyetten kaynaklandığını belirtiyor. İşte bu konunun detaylı bir analizi.
Asgari Ücretteki Küsuratın Kaynağı
Asgari ücret, Türkiye’de Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirleniyor. Bu komisyon, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşuyor ve genellikle ekonomik göstergeler, enflasyon oranları, yaşam maliyetleri gibi faktörleri dikkate alarak bir karar veriyor. Planlama uzmanı Fikret Artan’a göre, komisyon öncelikle günlük brüt asgari ücret miktarını belirliyor. Bu brüt ücret, işçinin eline geçmeden önce çeşitli kesintilere (SGK primi, gelir vergisi, damga vergisi gibi) tabi tutuluyor. Kesintilerden sonra elde edilen net günlük ücret, bir ayın 30 günü üzerinden hesaplanarak aylık net asgari ücret ortaya çıkıyor.
Teknik Hesaplamada Bu Rakam ve Küsüratlar Zorunluluk
Bu hesaplama yöntemi, küsuratlı rakamların ortaya çıkmasının temel nedenlerinden biri. Örneğin, günlük brüt asgari ücretin belirlenmesi sırasında virgülden sonra birkaç haneli rakamlar ortaya çıkabiliyor. Bu rakamlar, kesintiler ve 30 günle çarpma işlemi sonrasında, aylık net ücrette küçük bir küsurat olarak kendini gösterebiliyor. 2024 asgari ücretindeki 17 bin 2 TL’lik rakamın sonundaki “2 TL” de tam olarak bu hesaplama sürecinin bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Artan, bu durumun teknik bir zorunluluk olduğunu ve asgari ücretin tam bir rakam olarak belirlenmesinin her zaman mümkün olmadığını ifade ediyor.