Dachau toplama kampında hayatları kaybeden Türkler için Türk dünyasın temsilcileri tarafında anlamlı plaket asılarak soydaşlarımız dualarla yad edildiler.
Almanyanın Bavyera eyaletinin başkenti Münih şehrinde sosyal kültürel faaliyetler yapan Türk Dünyası Dernekleri üyeleri bir araya gelerek hunharca öldürülen soydaşlarımızın ruhlarına Fatiha okudular. İkinci dünya savaşında Rus ordusunun ön saflarında savaşmak zorunda bırakılan ve Almanlar tarafında esir edilerek Dachau Toplama Kampı’na getirilen ve hunharca öldürülen Türkler, vahşetin 80. yılında unutulmadılar.
Bavyera eyaletinde faaliyet gösteren Türk Dünyası Derneklerinden oluşan inisiyatif, dünya tarihinin en karanlık dönemlerinden biri olan Nazi Almanya’sında 1933 yılında Münih’te kurulan Dachau Toplama Kampı’na Türklerin anısına plaket astı.
Türkiye’den ve Türk Dünyasının farklı coğrafyalarında soydaşlarımızın acımasızca katledildiği Dachau toplama kampında insanlığın geçmişten ders alarak gelecekte benzer suçlara ve acılara bir daha izin vermemesi umudunu korumak gayesiyle düzenlenen törende üzerinde Türk ve Türkistan bayraklarının bulunduğu plaket müzenin duvarında yerini aldı.
Tanrıverdi, “Dachau’da Toplama Kampı’nda Türkler’de vardı”
Törende Türk Dünyası Dernekleri İnisiyatifi adına bir konuşma yapan ve Dachau kampında soydaşlarımızla alakalı uzun yıllardır araştırma yaparak bir çok tarihi gerçeği gün yüzüne çıkaran Eyüp Tanrıverdi; “Dachau insanlık tarihine kazınmış büyük bir acının sembollerinden biridir. 1933 yılında kurulan bu kamp, 29 Nisan 1945’te kurtarılana dek, yüzbinlerce insanın haksız yere tutuklandığı, zorla çalıştırıldığı, işkenceye maruz kaldığı, hastalık, açlık ve insanlık dışı deneylerle yok edildiği bir yer olmuştur. Dachau, diğer toplama kamplarına örnek teşkil etmiş; burada yaşanan vahşet, insanlık onurunun nasıl çiğnendiğini tüm çıplaklığıyla göstermiştir. Nazi arşivlerinden öğrendiğimiz üzere, kampın son on gününde, yani 16–26 Nisan 1945 tarihleri arasında ortalama 65 bin esir arasında 81 ile 86 Türk kökenli tutuklu da bulunmaktaydı. 1933–1945 yılları arasında toplam kaç Türk’ün tutuklandığı ve kaçının hayatını kaybettiği ise hâlâ tam olarak bilinmemektedir.
Dachau Toplama Kampı’nda binlerce Türkistan’lı hayatını kaybetti
Dachau’da sadece Türkiye vatandaşları değil, Sovyet ordusuna mensup olup Türkistan kökenli binlerce esir de benzer acıları yaşamıştır. Doğu Türkistan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Tataristan, Başkurtistan ve Kırım gibi Türk dünyasının farklı coğrafyalarından getirilen esirler, burada işkenceye, açlığa ve ölüme mahkûm edilmiştir. Onlardan biri olan Mustakim Mustafewitsch Baybulatov ve ismi tarihe geçmemiş nice Türkistanlı esir, kurşuna dizilerek sonra da krematoryumlarda yakılarak hayatını kaybetmiştir.
Plaket, tarihe düşülen bir not ve insanlığa bir çağrı niteliğini taşıyor
Bugün burada, Nazi Almanya’sının Dachau Toplama Kampı’nda Türkiye’den ve Türk dünyasından acımasızca katledilen soydaşlarımızı ve tüm masum kurbanları rahmet, minnet ve saygıyla anıyoruz. Bu vahşet, insanlığa karşı işlenmiş en ağır suçlardan biridir. Hayatını kaybedenleri rahmetle anarken; insanlığın geçmişte yaşanan bu karanlık olaylardan ders çıkarmasını, bir daha benzer zulümlerin asla yaşanmamasını temenni ediyoruz. Bize bu imkânı sağlayan kamp yöneticisi Dr. Hammermann ve kamp bilim sorumlusu Dr. Riedel’e teşekkürlerimi sunuyorum” dedi.
Hatıra plaketinin duvar’a asılmasının ardından vefat edenlerin ruhları için dua edilerek, insanlığın böyle karanlık bir dönem yaşamaması için temennide bulunuldu.