Zamanla işçilerin göçleriyle köy düzenine geçildi ve bölge, Akdağ eteklerinde bulunması nedeniyle “Akdağlar’dan çıkan maden” anlamında Akdağmadeni ismini aldı.
1815 yılına kadar ormanlık bir alan olan Akdağmadeni, maden işletmelerinin kurulmasıyla hızla gelişti. Gümüşhane, Trabzon, Arapgir ve Ahıska’dan gelen işçiler sayesinde nüfus arttı ve 1871’de ilçe statüsü kazandı. İlçenin ilk belediyesi ise 1862’de kuruldu. Bu özelliğiyle Akdağmadeni, Türkiye’nin ikinci belediyesi unvanını taşıyor.
Göçler ve Nüfus Hareketleri
1923’te kasaba nüfusu 1.250 idi. Ancak 1924-1927 yılları arasında Rum ve Ermenilerin mübadele yoluyla Yunanistan’a gönderilmesiyle nüfus azaldı. Yerlerine, Yunanistan’ın Selanik Kayalar bölgesinden 266 hane Türk yerleştirildi. Ayrıca Romanya, Bulgaristan ve Yugoslavya’dan gelen göçmenler de ilçeye iskan edildi. Bir kısmı tütün tarımı için bölgeye yerleştirilse de, zamanla akrabalarının yanına göç edenler oldu.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Akdağmadeni
Osmanlı döneminde Akdağmadeni, Bozok Sancağı sınırlarında yer alıyordu. Önceleri Karahisar Beyramşah kazasına bağlı olan bölge, 1860 yılında nahiye oldu ve 1871’de ilçe teşkilatı kurularak Yozgat’a bağlandı.
Akdağmadeni, maden varlığıyla bilinir. Çinko, demir, kurşun ve farklı madenler çıkarılmaktadır. İlçenin sarıçam ormanları ise sadece doğal güzellikleriyle değil, maden direği olarak kullanılmasıyla da önemlidir. Ayrıca ilçede yetişen salep ve göbelek mantarı, Türkiye’nin en kaliteli ürünleri arasında gösterilmektedir.
Termal Turizme Açılan Kapı
Karadikmen köyünde saniyede 100 litre debili ve 50 derece sıcak su kaynağı bulunuyor. Bu değerli kaynak, Akdağmadeni’nin yakın gelecekte termal turizm merkezi olabileceğinin işaretini veriyor.
Denizden 1.352 metre yüksekte yer alan ilçe, Yozgat’ın doğusunda konumlanıyor. Akdağ sıradağları üzerinde bulunan bölgede kalker, tortul taşlar ve zengin akarsu kaynakları var. İlçe, İç Anadolu’nun karasal iklim özelliklerini taşırken, ormanlık yapısı nedeniyle Karadeniz ikliminden de etkiler barındırıyor.
Akarsular ve Doğal Zenginlikler
Göndelen Suyu ilçenin en önemli akarsuyudur. “Hayvan gönünü delen” anlamına gelen bu su, debisiyle geçmişte 150 su değirmenine hayat vermiştir. İlçede ayrıca Maden Özü, Köklü Deresi ve Özer Suyu gibi akarsular da bulunur.
Akdağmadeni, Yozgat’ın en geniş ormanlık alanına sahip ilçesidir. Sarıçam, meşe, ardıç, yabani kavak ve söğüt başta olmak üzere pek çok ağaç türü yetişir. Bunun yanında böğürtlen, alıç, kuşburnu gibi doğal bitkiler, salep ve göbelek mantarı da bölgenin önemli zenginliklerindendir.
İlçede 12 tarihi tescilli yapı bulunuyor ve restorasyon çalışmaları devam ediyor. Bu da Akdağmadeni’nin turizm ilçesi olma yolunda ilerlediğini gösteriyor.