İddiaya göre, Mustafa Kemal Atatürk’ün Yozgat halkı tarafından iyi karşılanmadığı, hatta Çapanoğlu İsyanı nedeniyle şehre kızdığı ve bu yüzden 50 yıl boyunca yatırım yapılmaması talimatını verdiği öne sürülüyor. Peki, bu iddiaların dayanağı nedir? Gerçekten böyle bir ceza var mı?
İddiaların Temeli Zayıf, Belge Yok
Atatürk’ün Yozgat’a yatırım yapılmaması yönünde bir talimat verdiğine dair herhangi bir resmi belge bulunmuyor. Aynı şekilde, bu yönde tanıklık eden herhangi bir kişi ya da dönemin yetkilisi de mevcut değil. Uzmanlara göre, bu iddia belgelerle desteklenmeyen bir şehir efsanesinden ibaret.
Yatırım Eksikliği Ceza mı, Yoksa Bölgesel Gelişme Sorunu mu?
Yozgat halkı arasında sıkça dile getirilen bu iddia, şehrin ekonomik olarak geri kalmışlığına bir gerekçe olarak gösteriliyor. Ancak uzmanlar, Türkiye’nin birçok bölgesinde benzer şekilde yatırım eksikliği yaşandığını, bu durumun yalnızca Yozgat’a özgü olmadığını vurguluyor.
Yozgat’a benzer şekilde; Konya, Kırşehir, Tunceli, Bilecik, Kütahya, Maraş, Rize, Düzce gibi iller ile Zile ve Menemen gibi ilçelerde de “cezalı şehir” algısı zaman zaman gündeme geliyor. Özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında bazı bölgelerde çıkan isyanların bu algının temelini oluşturduğu düşünülüyor.
Anıtlara Yansıyan İddialar
Konya ile ilgili olarak da benzer bir şehir efsanesi uzun yıllardır konuşuluyor. Delibaş Mehmet Ayaklanması nedeniyle Atatürk’ün Konya’ya kırgın olduğu, hatta Konya’daki Atatürk Anıtı’nın sırtının kente dönük olmasının bu sebeple olduğu iddia ediliyor. Ancak bu da tarihî ya da mimarî olarak desteklenmeyen bir söylem.
Bir diğer yaygın iddia ise, Atatürk’ün “Trabzon’un etrafını telle çevirin” dediği yönündeki uydurma vecize. Bu sözün hiçbir tarihî kaynağı olmadığı, tamamen asılsız olduğu daha önce pek çok kez ortaya konmuş durumda.
Siyasetçilerin Dile Getirdiği Rivayetler
Yozgat’ta bazı vatandaşlar, siyasetçilerin geçmişte kendilerine "Atatürk 70 yıl yatırımı yasakladı, bizim suçumuz yok" dediğini ileri sürüyor. Ancak bu sözlerin doğruluğu da kanıtlanabilmiş değil. Gerek yerel gerekse ulusal siyasetçiler tarafından böyle bir açıklama yapıldığına dair herhangi bir resmi kayıt veya açıklama bulunmuyor.
Şehir Efsanesinden Öteye Geçemeyen Bir İddia
Yozgat’a Atatürk tarafından “ceza verildiği” yönündeki söylentiler, tarihî belgelerle ve tanıklıklarla desteklenmediği için şehir efsanesi olmaktan öteye geçemiyor. Uzmanlara göre, bu tür iddialar yerine şehrin kalkınması için somut adımlar atmak, yerel dinamikleri harekete geçirmek ve geçmişle ilgili yanlış bilgilerin yerine doğrularını koymak gerekiyor.
