Erteleme hastalığı, resmi bir tıbbi tanım olmamakla birlikte, genellikle "prokrastinasyon" olarak bilinen bir davranış modelini ifade eder. Bu durum, kişilerin belirli bir görevi başlatma veya tamamlama konusunda sürekli olarak erteleme eğiliminde olmalarını ifade eder. Erteleme davranışı, bir dizi farklı faktörün birleşimi ile ortaya çıkabilir ve her bireyin erteleme eğilimi farklı sebeplerden kaynaklanabilir.
Erteleme Hastalığının Nedenleri
Erteleme hastalığının başlıca nedenleri arasında şunlar öne çıkar:
-
Motivasyon Eksikliği: Bir görevin değeri veya tamamlanmasının sağladığı ödül konusunda düşük motivasyon, kişiyi göreve başlamakta ya da devam etmekte zorlayabilir.
-
Görevin Zorluğu: Görevin karmaşıklığı veya zorluğu, kişiyi başlamaktan alıkoyabilir. Zorlayıcı görevlerle başa çıkma zorluğu, erteleme davranışına neden olabilir.
-
Duygusal Engeller: Korku, kaygı veya başarısızlık korkusu gibi duygusal engeller, kişiyi görevden kaçınmaya itebilir. Bu engeller, ertelemenin bir nedeni olabilir.
-
Zaman Yönetimi Zorlukları: Zamanı etkili bir şekilde yönetme konusunda yaşanan güçlükler, kişiyi görevleri sürekli erteleme eğilimine sokabilir.
Erteleme Hastalığı ile Başa Çıkma Stratejileri
Erteleme hastalığı ile başa çıkmanın bazı etkili stratejileri şunlardır:
-
Görevleri Küçük Parçalara Ayırma: Büyük ve karmaşık görevleri, daha küçük ve yönetilebilir parçalara ayırmak, görevlerin daha ulaşılabilir ve yapılabilir hale gelmesini sağlar.
-
Öncelik Belirleme: Görevlerin önem sırasına göre önceliklendirilmesi, kişilerin en acil ve önemli işlere odaklanmalarını sağlar.
-
Belirli Hedefler Koyma: Görevin tamamlanması için belirli hedefler koymak, bu hedeflere odaklanmayı ve ilerlemeyi sağlar.
-
İçsel Motivasyonu Güçlendirme: Görevin sonunda elde edilecek içsel ödülleri düşünmek, kişiyi motive edebilir.
-
Dışsal Destek Alma: Başkalarından destek almak, görevi tamamlamak için önemli bir motivasyon kaynağı olabilir. Birine söz vermek, sorumluluk duygusunu artırarak erteleme eğilimini azaltabilir.
Ne Zaman Profesyonel Yardım Alınmalı?
Erteleme hastalığı, günlük işlevselliği önemli ölçüde etkiliyorsa ve başa çıkma stratejileri ile iyileşme sağlanamıyorsa, profesyonel yardım almak faydalı olabilir. Psikologlar ve terapistler, erteleme davranışını anlamak ve üstesinden gelmek için rehberlik edebilir.
Erteleme, çoğu insanın zaman zaman yaşadığı bir durumdur ancak bu davranış kalıcı hale gelirse, profesyonel destek almak uzun vadede faydalı olabilir.
