Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden faydalanamayan milyonlarca sigortalı için yeni bir emeklilik modeli üzerinde çalışıldığı kulislerde konuşuluyor. Özellikle 2000 ile 2008 yılları arasında ilk sigorta girişi yapılan çalışanlara yönelik “kademeli emeklilik modeli” ile hem yaş hem de prim gün şartlarında esneklik sağlanması hedefleniyor.
EYT düzenlemesinin dışında kalan bu kesim için geliştirilen modelde, sigortalılık süresi ve prim ödeme koşullarını önemli ölçüde yerine getiren kişilerin yaş indirimiyle emekliliğe kavuşması planlanıyor. Söz konusu modelin 2025 yılı içinde torba yasa kapsamında TBMM gündemine gelmesi bekleniyor.
Modelin taslağına göre kadınlar 43 ile 49 yaş arasında, erkekler ise 45 ile 51 yaş arasında emeklilik hakkı kazanabilecek. Prim gün sayıları ise 6325 ila 6925 gün arasında değişiklik gösterecek. Bu düzenlemeyle sigortalıların iş gücünden erken ayrılmasına imkan tanınacak.
Mevcut sistemde SSK’lı kadınlar için 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 ila 5975 gün prim şartı bulunurken, erkeklerde bu şart 25 yıl sigortalılık ve aynı prim gün sayısı olarak uygulanıyor. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalılarda ise kadınlar için 7200, erkekler için ise 9000 prim günü şartı aranıyor. Ancak yeni model ile erkeklerde bu farkın eşitlenerek 7200 güne çekilmesi de gündemde.
Yıpranma payı hakkı bulunan meslek grupları içinse emeklilik sürecinde önemli avantajlar sağlanması hedefleniyor. Maden işçileri, sağlık çalışanları, polisler, gazeteciler, TSK mensupları ve güvenlik personeli gibi riskli alanlarda çalışanlara, her 360 gün için 60 ila 180 gün arasında ek hizmet süresi veriliyor. Bu süreler emeklilik hesaplamasında avantaj sağlayabiliyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, şu anda bu konuda resmi bir yasa çalışması bulunmadığını dile getirse de, sosyal güvenlik reformlarının bir bütün halinde torba yasa içinde sunulması bekleniyor. Aynı paket içinde ev hanımlarına sigorta prim desteği, doğum borçlanmasının artırılması ve diğer sosyal haklarla ilgili düzenlemeler de yer alabilir.
Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş ise bu süreçte kamuoyundaki beklentilere temkinli yaklaşılması gerektiğini vurguladı. Karakaş, “Resmi bir taslak henüz yok. Ancak EYT sonrasında oluşan dengesizlikleri gidermek için adil geçiş modeli arayışı önemlidir. Bu tür düzenlemeler ciddi teknik ve mali hesaplamalar gerektirir, dolayısıyla zamana yayılabilir,” ifadelerini kullandı.
