Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından büyük felaketler yaşandı. Depremle birlikte birçok vatandaşın evleri yıkıldı. Yaşanan felakette yıkılmayan evlerde hasar alarak kullanılamaz hale geldi. Peki Türkiye’yi yasa boğan ve yıkımlara neden olan depremin nasıl meydana geldiği, Türkiye’de fay hatlarının nerelerden geçtiği ve Türkiye’de aktif ve diri faylar nerelerde sizler için araştırdık.
FAY HATTI NEDİR?
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı fay hattı tanımında yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar, yer kabuğunun bazı bölümlerinde yüzyıllar boyunca enerji biriktirir. Bu enerjiler zaman zaman ortaya çıkar. Yer kabuğundaki bu hareketli kesimlere FAY adı verilir. Birbirlerinin hareketini engelleyen levhalar arasında sürtünme başlar. Levhaların birbirlerine sürtünmesi sırasında, büyük kaya kütlelerinin arasında kalan “fay” adını verdiğimiz zayıf yerler zorlanırlar ve buralarda gerilme enerjisi birikir.Zorlanma ve sürtünmenin etkisiyle kısa bir zaman içerisinde çok şiddetli bir kırılma ve hareket ortaya çıkar. Oluşan ilk harekete “deprem” (ana şok), şiddetli sarsıntının etkisiyle o bölgedeki yer kabuğunun zayıf diğer kısımlarının kırılmasına da “artçı depremler” (artçı şoklar) denir.
TÜRKİYE'DE FAY HATTI HANGİ İLLERDEN GEÇİYOR?
Deprem kuşaklarından birinin üzerinde olan Türkiye'de; Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olmak üzere 3 büyük fay hattı bulunuyor.
1.KUZEY ANADOLU FAY HATTI
Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir.
2.DOĞU ANADOLU FAY HATTI
Doğu Anadolu Fay Hattı Türkiye'nin doğusunda büyük bir Kırık dır. Fay, Anadolu Levhası ve Arap Levhası arasındaki sınır boyunca uzanmaktadır.
Doğu Anadolu Fay Hattı, Ölü Deniz Çatlağı'nın kuzey sonunda Maraş Üçlü Bitişme'sinden başlayarak kuzeydoğu istikametinde işler ve Karlıova Üçlü Bitişme'sinde sona erer ki burada Kuzey Anadolu Fay Hattı ile buluşur.
3. BATI ANADOLU FAY HATTI
Batı Anadolu Fay Hattı (BAF), Anadolu'nun batısında doğu-batı uzanışlı, kuzeyden-güneye doğru sıralanan pek çok faydan oluşan deprem alanıdır.
TÜRKİYE'DEKİ AKTİF/DİRİ FAYLAR
Türkiye'de diri fay hattı geçen 24 şehir bulunmaktadır: Balıkesir, Kocaeli, Bursa, Bolu, Sakarya, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Burdur, Kütahya, Eskişehir, Konya, Aksaray, Tokat, Kayseri, Osmaniye, Hatay, Kahramanmaraş, Erzurum, Erzincan, Hakkari, Bingöl.
