Yozgatlılar arasında, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün, şehre 50 yıl süresince yatırım yapılmaması cezası verdiği iddiası, bir kent efsanesi olarak varlığını sürdürüyor. Ancak bu durum, tarihi belgeler ve Atatürk’ün Yozgat ziyaretlerine dair bilgiler ışığında desteksiz bir söylenti olarak kalmaktadır.
Yozgat Ziyaretleri ve İddiaların Dayanakları
Atatürk, 15 Ekim 1924 ve 3 Şubat 1934 olmak üzere toplamda iki defa Yozgat'ı ziyaret etti. Bu ziyaretlerin detaylarından biri, 1924 yılındaki ziyaret esnasında, Yozgat halkının yağmurlu bir gecede fenerlerle Atatürk’ü coşkuyla karşıladığıdır. 1934 yılındaki ziyarette ise, soğuk kış koşullarına rağmen Yozgatlıların sevgi gösterileri ve fener alayı ile Atatürk'ü ağırladıkları aktarılır. İkinci ziyaret sonrasında Atatürk, gösterilen sıcak ilgiden ötürü Yozgat Valisi Bekir Sami Bey’e teşekkür mektubu göndermiştir.
Bu detaylar göz önüne alındığında, Atatürk’ün Yozgat’a ve halkına olumsuz bir tutum sergilediği veya cezalandırdığı iddiaları, tarihi olaylarla bağdaşmıyor.
İddiaların Gerekçeleri ve Eleştiriler
İddia edilen "50 yıl yatırım yapılmama" cezasının sebepleri arasında, Atatürk’ün Yozgat’ta iyi karşılanmaması, Çapanoğlu isyanı, bir heykelin yaptırılmaması ve Çapanoğlu aşiretinden kız isteğinin reddedilmesi gibi sebepler sıralanır. Ancak, Atatürk tarafından Yozgat’a yönelik olarak uygulandığı iddia edilen açık bir yaptırım ya da ceza belgesi, tarihi kaynaklarda yer almıyor.
Yozgat'ın ekonomik ve sosyal gelişimde diğer illerden geri kalmasının sebepleri olarak Atatürk'ün verdiği öne sürülen bu ceza yerine, daha farklı ekonomik, coğrafik ve demografik faktörlerin etkili olduğu düşünülmekte.
Sonuç
Atatürk’ün Yozgat’ı ziyaretlerindeki tavrı ve sonrasında şehre yönelik olumlu iletişimi, "yatırım yapılmama cezası" iddiasını çürütmekte. Bu nedenle, söz konusu iddiaların, asılsız bir şehir efsanesinden ibaret olduğu ve Yozgat'ın gelişmeme sebeplerinin, tarihi ve coğrafik durumlar ile sosyo-ekonomik faktörlerle daha fazla alakalı olduğu düşünülüyor.
