Glukozun vücudun temel enerji kaynağı olduğu bilinen bir gerçektir. Kandaki glukoz düzeyinin belirlenmiş seviyelerden yüksek olması durumuna basitçe "diyabet" denir. Diyabet, tedavi edilmezse çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Gestasyonel Diyabetes Mellitus (Gebelik Şekeri) Nedir?
Gestasyonel diyabetes mellitus, gebelikte ortaya çıkan veya gebelikte ilk kez teşhis konulan bir diyabet türüdür. Bazı kişilerde daha önceden teşhis edilmemiş bir diyabet bulunurken, bazılarında ise gebelik sırasında bu hastalık ortaya çıkar.
Gestasyonel Diyabetin Sebepleri ve Risk Faktörleri
Gebelikte salgılanan hormonlar, insüline karşı direncin artmasına neden olarak gestasyonel diyabet riskini artırabilir. Bu hastalığa yatkınlığı artıran faktörler arasında yaş, kilo, önceki gebelikte gestasyonel diyabet öyküsü, ailede diyabet bulunması gibi durumlar bulunmaktadır.
Gestasyonel Diyabetin Anne ve Bebeğe Etkileri
Gestasyonel diyabetin en önemli etkilerinden biri, bebekte aşırı büyüme ve buna bağlı komplikasyonlardır. Bu durum, müdahaleli doğum, doğum travması ve diğer olumsuz durumların olasılığını artırabilir. Ayrıca, anne üzerinde gestasyonel hipertansiyon ve preeklampsi riski de artar.
Şeker Yüklemesi Testi ve Önemi
Gebelikte gestasyonel diyabetin tespiti için önerilen şeker yüklemesi testi, zamanında yapıldığında olumsuzlukların büyük ölçüde önlenebilmesini sağlar. Test, gebelik haftalarına uygun şekilde uzmanlar tarafından önerilmelidir.
Şeker Yüklemesi Testi Nasıl Yapılır?
Şeker yüklemesi testi, genellikle 24-28. gebelik haftaları arasında gerçekleştirilir. İki aşamalı ve tek aşamalı olmak üzere iki farklı protokolü vardır. Testin sonuçlarına göre gestasyonel diyabet tanısı konulabilir.
Şeker Yüklemesi Testi Sonuçları ve Tedavi
Testin sonuçlarına göre yüksek çıkan gebelerde, yaşam tarzı değişiklikleri, uygun diyet ve egzersiz önerilir. Ancak hedeflenen kan şekerine ulaşılamazsa insülin tedavisi başlanabilir. Son yıllarda ağızdan alınan diyabet ilaçlarının gebelikte kullanımıyla ilgili tartışmalar devam etmektedir.
Gestasyonel Diyabet Sonrası Takip ve Önlemler
Gestasyonel diyabet tanısı konan kadınların doğum sonrası takibi önemlidir. Kontrol edilen kan şekerleri normalse, doğumdan 6-12 hafta sonra şeker yükleme testi yapılmalıdır. Sağlıklı beslenme, ideal kilo, düzenli egzersiz gibi yaşam tarzı faktörleri, ileriki dönemlerde diyabet riskini azaltabilir.
Diyabet ve Gebelik Öncesi Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Gebelik öncesi diyabeti olan veya kan şekerleri kontrol altında olmayan kişilerin gebelik planlamadan önce endokrinoloji veya dahiliye uzmanına başvurması ve uygun tedaviyi alması önemlidir. Gebelik sırasında düzenli takip, diyet düzenlemeleri ve ilaç dozlarının ayarlanması gerekmektedir.
