Özellikle Roma ve Bizans dönemlerinde önemli bir yerleşim merkezi ve din merkezi olarak ön plana çıkmıştır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de önemini korumuş, ekonomik ve sosyal yapısında büyük gelişmeler göstermiştir.

Diğer bir teori ise, Yunan dilinde "İsporada" kelimesinin "dağınık" anlamına gelmesi ve bu kelimenin, şehrin coğrafi yapısını ifade etmek için kullanıldığı yönündedir. Buna göre, Isparta adı, şehrin dağınık yapısını yansıtan bir isim olabilir.

Her iki teori de Isparta'nın kökeni hakkında farklı açıklamalar sunarken, şehrin zengin ve renkli tarihine dair ipuçları vermektedir. Bu tarihi geçmiş, Isparta'nın bugünkü kimliğini şekillendiren önemli bir etkendir.