Trabzon, 4000 yıllık zengin tarihi geçmişiyle Türkiye'nin en önemli tarihi şehirlerinden biri olarak öne çıkıyor. Roma ve Bizans dönemlerinin izlerini taşıyan, Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilen, Yavuz Sultan Selim'in valilik yaptığı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın doğduğu bu şehir, aynı zamanda Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk tarafından üç kez ziyaret edilmiştir.
Trabzon'un coğrafi yapısı, kuzeyden güneye doğru denizden Boztepe'nin üzerine kadar yükselen düzensiz teraslarla karakterizedir. Değirmendere, Kuzgundere ve Zağnos dereleri tarafından derin boğazlarla bölünmüş olan şehir, antik dönemlerden itibaren önemli bir yerleşim yeri olmuştur. Trabzon adının, eski Yunanca "trapezos" kelimesinden geldiği ve masa ya da trapez biçimine atıfta bulunduğu düşünülmektedir. Bu isim ilk kez M.Ö. 4. Yüzyılda geçen olayları anlatan "Anabasis" adlı antik kaynakta geçer.
Trabzon, İyon kökenli Miletoslular tarafından M.Ö. 7. Yüzyılda kurulmuş ve Kolkhlar, Driller, Makronlar gibi yerli kavimlerin yaşadığı bir bölge olmuştur. M.Ö. 6. Yüzyılda Perslerin egemenliğine giren şehir, Büyük İskender'in Anadolu'daki Pers hakimiyetini sona erdirmesiyle tarihte yeni bir döneme girmiştir. İskender'in ölümünden sonra kurulan Pontus Devleti'nin sınırları içinde kalan Trabzon, M.Ö. 280 yılında bu devletin bir parçası haline gelmiştir.
M.Ö. I. Yüzyılda Roma hakimiyetine giren Trabzon, Avgustus döneminde yapılan idari düzenlemelerle Pontus Polemoniacus vasallığının bir parçası olmuş ve İmparator Nero döneminde serbest kent statüsü kazanmıştır. Hadrian döneminde kentte önemli imar faaliyetleri gerçekleştirilmiş, ancak 244 yılında para basma yetkisi elinden alınarak parlak dönemi sona ermiştir.
276 yılında Gotların saldırısına uğrayan Trabzon, Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesiyle Doğu Roma / Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası haline gelmiştir. Justinianus ve Heraclius dönemlerinde şehirde önemli yapısal değişiklikler yaşanmıştır.
1204 yılında IV. Haçlı Seferleri sonrası Bizans İmparatorluğunun zayıflamasıyla, Alexios ve David Komnenos tarafından bağımsız Komnenos Krallığı kurulmuş, bu krallık Osmanlılar tarafından 1461 yılında fethedilerek sona ermiştir.
Trabzon, Osmanlı Döneminde önce eyalet ve sancak olarak idare edilmiş, 1470 yılında Şehzade Abdullah'ın sancak beyliği ve Yavuz Sultan Selim'in valiliği dönemleri yaşanmıştır. 16. yüzyılda Lazistan Sancağı ile birleştirilerek eyalet merkezi olmuş ve 1867 yılındaki büyük yangın sonrası yeniden düzenlenmiştir. 1868 yılında vilayet statüsü kazanmıştır.
