M.Ö. 3. yüzyıl ile 1. yüzyıl arasında Galatların başkenti olarak ön plana çıkan ve Orta Kızılırmak Yöresi'nin ticaret merkezi konumunda olan Tavium, bugün arkeologlar ve tarihseverler için büyük bir merak konusu.
Yapılan yüzey araştırmaları, Büyüknefes ve çevresindeki birçok köyde kalkolitik çağdan İslami döneme kadar uzanan iskân izlerine rastlanıldığını ortaya koymuştur. Seramik parçaları, sütun kaide ve tamburları, mezar stelleri ve Bizans dönemine ait yazıtlı mezarlara kadar birçok tarihi eser, bölgenin geçmişine ışık tutuyor.
Özellikle Büyüknefes Köyü’nde bulunan ve "Büyük ve Küçük Kale" olarak adlandırılan yerlerdeki kale kalıntıları ve yakın bir bölgede tespit edilen tiyatro kalıntıları, Tavium'un antik dönemdeki önemine dair ipuçları sunuyor.
