Cardata’nın 2023 yılına ilişkin verileri, sıfır kilometre otomobil piyasasında dikkat çekici bir tabloyu gözler önüne seriyor. Yıl boyunca satışa sunulan 918 adet sıfır kilometre otomobilden yalnızca 61’inin fiyatı 1 milyon TL’nin altında kaldı. Bu durum, piyasadaki fiyatlandırma politikalarının ve erişilebilirlik konusunun ne denli kritik bir hale geldiğini açıkça ortaya koyuyor. Yüksek fiyatlar, tüketicilerin sıfır kilometre araçlara ulaşmasını zorlaştırırken, aynı zamanda otomotiv sektörünün genel dinamiklerini de derinden etkiliyor. Artan fiyatlar, sadece ekonomik koşullar ve döviz kurlarından değil, aynı zamanda arz-talep dengesizlikleri, üretim maliyetlerindeki yükseliş ve vergisel düzenlemeler gibi çok katmanlı faktörlerden kaynaklanıyor. Bu etkenler, 2023 yılında otomobil fiyatlarının %69 oranında artmasına yol açarak sektörü hem üreticiler hem de tüketiciler açısından zorlu bir konuma getirdi.
2023'te Araç Fiyatları Neden Bu Kadar Arttı?
Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, 2023 yılında yaşanan bu yüksek fiyat artışlarının ardındaki nedenleri detaylı bir şekilde ele aldı. Yalçın’a göre, %69’luk ortalama fiyat artışı, ekonomik koşulların yanı sıra döviz kurlarındaki dalgalanmalar, arz-talep dengesindeki bozulmalar, üretim maliyetlerindeki yükseliş ve vergisel düzenlemelerin birleşimiyle ortaya çıktı. Özellikle döviz kurlarındaki artış, ithal edilen araçlar ve yerli üretimde kullanılan ithal parçalar nedeniyle maliyetleri doğrudan etkiledi. Buna ek olarak, küresel çapta devam eden çip krizi ve lojistik sorunlar, araç üretimini sekteye uğratırken arzın talebi karşılayamaması fiyatları yukarı yönlü baskıladı. Vergisel düzenlemeler ise, özellikle ÖTV ve KDV gibi unsurların etkisiyle, araç fiyatlarının tüketiciye yansıyan nihai maliyetini artırdı. Bu durum, sıfır kilometre araçların büyük bir kısmının 1 milyon TL’nin üzerinde fiyatlandırılmasına yol açarak, piyasada erişilebilirlik sorununu daha da derinleştirdi. Tüketicilerin alım gücü üzerindeki bu baskı, otomotiv sektörünün hem satış hacimlerini hem de genel piyasa dinamiklerini olumsuz etkiledi.
2024 Yılında Sıfır KM Araç Piyasası Daralabilir
Cardata’nın 2024 yılına dair öngörüleri, otomotiv sektöründe daralma beklentisini öne çıkarıyor. Hüsamettin Yalçın, sıfır kilometre araç pazarında %30-35 oranında bir daralmanın sürpriz olmayacağını, ancak daha gerçekçi bir tahmin olarak %15-20 aralığında bir küçülme öngördüklerini ifade etti. Bu daralma beklentisi, pandemi döneminden kalan ötelenmiş talebin ve otomobili bir yatırım aracı olarak gören bir kitlenin varlığından etkilenebilir. Pandemi sonrası dönemde, araç sahibi olma isteği ve otomobillerin değer koruma potansiyeli, bazı tüketicilerin satın alma kararlarını sürdürmesine neden olabilir. Bu durum, daralmanın daha sınırlı kalmasına katkı sağlayabilir. Ancak, genel ekonomik koşulların ve özellikle kredi erişimindeki zorlukların bu dinamikleri nasıl etkileyeceği belirsizliğini koruyor.
