İşten Ayrılırken İhbar Süresine Uymak Cebinizi Korur

Çalışma hayatında işten ayrılma süreci, hem işçi hem de işveren açısından belirli kurallara bağlıdır. Bu kurallar arasında en çok dikkat edilmesi gerekenlerden biri de ihbar süresidir. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, taraflardan biri sözleşmeyi feshetmek istediğinde, diğer tarafa belirli bir süre öncesinden haber vermek zorundadır. Bu kurala uyulmadığı takdirde ise ihbar tazminatı gündeme gelir. Yani işçi veya işveren, gerekli bildirimi yapmadan sözleşmeyi sonlandırırsa, karşı tarafa maddi tazminat ödemekle yükümlü olur.

Özellikle işçiler, işten ayrılırken sadece tazminat alacaklarını düşünse de, aslında bazı durumlarda tazminat ödemek zorunda kalabileceklerini bilmeyebilir. İş Kanunu’na göre işçilerin işten ayrılmadan önce ihbar süresine uymaları, olası bir borç riskini önler. İşverenler de aynı şekilde bu sürelere riayet etmekle yükümlüdür. Ancak haklı bir nedenle fesih söz konusuysa, ihbar süresine uyulmasına gerek kalmaz.

İhbar Süresi Ne Kadar, Kimler İçin Geçerli?

İş Kanunu’na tabi olan işçiler için ihbar süreleri işyerindeki kıdeme göre belirlenir:

• 6 aydan az çalışanlar için 2 hafta

• 6 ay ile 1,5 yıl arası çalışanlar için 4 hafta

• 1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışanlar için 6 hafta

• 3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta

Basın sektöründe görev yapan gazeteciler için bu süreler farklıdır. 5 yıldan az çalışan gazeteciler işten çıkarıldığında 1 ay, 5 yıldan fazla çalışmış gazeteciler için ise 3 ay bildirim süresi uygulanır. Gazetecinin kendisi sözleşmeyi sonlandırmak isterse, her durumda 1 ay önceden haber vermesi gerekir.

Denizcilik sektöründe çalışanlar da farklı kurallara tabidir. 5953 ve 854 sayılı kanunlar kapsamına girmeyen bazı iş alanlarında ise Türk Borçlar Kanunu devreye girer. Bu kanuna göre ihbar süreleri, bir yıla kadar çalışmış kişilerde 2 hafta, 1–5 yıl arası çalışmalarda 4 hafta, 5 yıldan fazla çalışmalarda ise 6 hafta olarak uygulanır.

İhbar Tazminatı Ödememek İçin Ne Yapılmalı?

İş sözleşmesini sona erdirmek isteyen işçi, işten ayrılma niyetini, kıdemine göre belirlenen ihbar süresi kadar önceden yazılı olarak işverene bildirmelidir. Bu sürenin beklenmeden işten ayrılması halinde işçi, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.

Deneme süresi içinde yapılan işten çıkışlarda ise bu kurallar geçerli değildir. Hem İş Kanunu hem de Borçlar Kanunu, iki aya kadar belirlenebilen deneme süresi içinde iş sözleşmesinin karşılıklı tazminat yükümlülüğü olmadan sona erdirilebileceğini belirtir. Bu süreçte işten çıkışlar için ihbar tazminatı söz konusu olmaz.

İş sözleşmelerine taraflar kendi aralarında daha uzun ihbar süreleri de koyabilir. Ancak bu süreler yasal asgari sürenin altına düşemez. İşten ayrılmak isteyen işçinin bu yasal süreyi yazılı olarak bildirip tamamlaması, olası bir tazminat yükümlülüğünü ortadan kaldırır.