(PAPUCU DAMA ATILMAK)
Pabucu dama atılmak, Türkçede sık kullanılan bir deyim olup, bir işte kendinden daha üstün, daha iyi biri çıkınca gözden düşmek anlamına gelmektedir. Başka bir deyişle, eski popülerliğini ve saygınlığını kaybetmek manasına da gelir.
Pabucu dama atılmak deyimi ilk kez Osmanlı zamanında kurulan esnaf loncasında kullanılmış. Osmanlı döneminde, esnaflar sık sık denetlenirmiş. Halka kalitesiz mal satan ya da müşterilerini kandıran kişiler ilk başta uyarılıp sonra para cezasına çarptırılırmış. Aynı hatayı bir kez daha yapan esnafın dükkanı kapatılıp ve damına ayakkabı atılırmış. Bu şekilde esnaf halka teşhir edilirmiş.
İlk olarak "Pabucu dama atılmak" deyimi, 16. yüzyılda yaşayan bir ayakkabıcı dan yola çıkılarak ortaya çıkmış bir deyimdir. Bu dönemde, kalitesiz malzemelerden ayakkabı yapan bir ayakkabıcı esnaf loncası tarafından cezalandırılırmış. Dükkanına mühür vurulan ayakkabıcının yaptığı kalitesiz ayakkabılardan biri dama atılır ve sergilenirmiş.
Bu deyim o dönemde itibarını yitirmek anlamında kullanılılan bir deyimdir.
*Aman ha İyi kötü arasında dans yapma
Bunları birbirinden, gayrı gel ayır dostum
Hakk adaletinden kork, faniler için sapma
Doğru dürüst olanı daima kayır dostum*
Şair yazar Semiha Arasbora
Yorum yazarak Yozgat Çamlık Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yozgat Çamlık Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yozgat Çamlık Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yozgat Çamlık Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Yozgat Çamlık Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Yozgat Çamlık Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yozgat Çamlık Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yozgat Çamlık Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Yorumlar
(1)Asım - Değerli Semiha Hanım,
"Dünden bugüne deyimlerimiz" başlıklı yazınızı ve "pabucu dama atılmak" deyiminin kökenini anlatan açıklamanızı ilgiyle okudum.
Dil ve kültür mirasımızın önemli bir parçası olan deyimlerimizin tarihsel arka planını aydınlatmanız takdire şayan.
Yazınızda "pabucu dama atılmak" deyiminin Osmanlı dönemindeki esnaf loncası uygulamalarından kaynaklandığını açıklamanız okuyucuya değerli bir tarihsel perspektif sunuyor.
Bu deyimin kalitesiz mal üreten veya müşterilerini kandıran esnafları cezalandırma yönteminden doğmuş olması dilimizin ne denli zengin bir kültürel birikime dayandığını gösteriyor.
Özellikle 16. yüzyılda yaşanan ve bir ayakkabıcının başına gelen olayın deyimin ortaya çıkışına vesile olması tarihimizin dilimizdeki izlerini görmek açısından çok ilginç.
Bu tür bilgiler deyimlerimizin sadece söz öbekleri olmadığını, aynı zamanda toplumsal yaşamımızın, değerlerimizin ve geleneklerimizin birer yansıması olduğunu gösteriyor.
Yazınızın sonunda yer verdiğiniz şiir de deyimin anlamını pekiştiriyor ve okuyucuya etik değerler üzerine düşünme fırsatı sunuyor. "İyi kötü arasında dans yapma" ve "Doğru dürüst olanı daima kayır" dizeleri deyimin taşıdığı ahlaki mesajı günümüze taşıyor..
Bu tür yazılar dilimizin zenginliğini korumak ve gelecek nesillere aktarmak açısından çok değerli.
Deyimlerimizin kökenlerini araştırıp paylaşmanız kültürel mirasımıza sahip çıkma noktasında önemli bir çaba.
Gelecekte de benzer yazılarınızla dilimizin inceliklerini ve tarihsel derinliğini paylaşmaya devam etmenizi umuyorum. Bu tür çalışmalar hem dilimizin korunmasına, hem de kültürel bilincimizin artmasına katkı sağlıyor.
Değerli katkılarınız için teşekkür eder, kalemizin daim olmasını dilerim.
Saygılarımla
Yazılan yorumlardan Yozgat Çamlık Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Sitemizin Topluluk Kurallarına uymayan yorumlar yayınlanmaz. Yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Yozgat Çamlık Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Yozgat Çamlık Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.