Vakfın açıklamasına göre, dünya genelinde her saniye 1.260 ton, yani yaklaşık 42 kamyon dolusu verimli toprak erozyon nedeniyle kaybediliyor. Bu durum, yalnızca doğanın değil, yaşamın da kaybı anlamına geliyor.
Her 16 yılda 1 santimetre toprak erozyona uğruyor
Karalardaki tüm yaşamın toprağa ve topraktaki suya bağlı olduğuna dikkat çeken TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “Yalnızca tarım için değil; suyun döngüsü, gıdanın sürekliliği ve iklimin dengesi için de toprak hayati öneme sahip. Toprağı korumak demek, yaşamın devamını güvence altına almak demek” dedi.
Ataç, erozyonun toprağın en verimli ve organik madde açısından zengin kısmını yok ettiğini, bunun tarımda ürün kayıplarını yüzde 50’ye kadar artırdığını ve toprağın su tutma kapasitesini düşürdüğünü belirtti. Dünya genelinde toprakların yüzde 33’ü bozulmuş durumda ve bu hızla devam edilirse 2050 yılında bu oranın yüzde 90’a ulaşacağı uyarısında bulundu.
Toprak kaybı ve kuraklık tehdidi büyüyor
Toprak kaybının tarım verimliliği ve su varlıkları için büyük bir tehdit oluşturduğunu vurgulayan Ataç, aşırı kimyasal gübre kullanımı ve sulamanın doğaya zarar verdiğini söyledi. İnsan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle yağış düzenlerinin bozulduğunu ve toprağın her geçen yıl daha fazla kuruduğunu belirten Ataç, son 30 yılda dünyadaki kurak alanların Türkiye’nin beş buçuk katı büyüklüğüne ulaştığını ifade etti. Türkiye’de ise toprağın yüzde 5,5’i, yani Konya büyüklüğünde bir alan artık daha kurak iklim koşullarına sahip.
Ataç, “Sıcaklığın artması, daha az su ve daha az gıda demek. Topraklarını kaybeden, su varlıkları azalan ve her geçen gün ısınan bir dünyada gıda üretiminin azalması kaçınılmaz. Buna karşın nüfus artışıyla gıdaya olan talep de büyüyor; 2050’de gıdaya olan ihtiyaç yüzde 50 artacak” dedi.
Çözümün merkezinde toprak var
Tüm bu sorunların çözümünün toprakta olduğunu belirten Ataç, sağlıklı toprakların karbonu depolayarak iklim krizinin etkilerini azalttığını, yağışların çoğunu biriktirerek su kaynaklarını beslediğini ve verimli tarım için kritik öneme sahip olduğunu vurguladı. Ataç, “Daha yaşanabilir bir gelecek için toprağın gıda, su ve iklim ile arasındaki bağı doğru anlamak ve güçlendirmek zorundayız” dedi.
TEMA Vakfı, Erozyonla Mücadele Haftası kapsamında çevrim içi seminerler, geleneksel toprak yürüyüşleri, stant çalışmaları ve eğitim sunumlarıyla toplumda farkındalık sağlamayı amaçlıyor.