Yozgat ve Uranyum

Abone Ol

Yozgatlı şairimiz Şükrü Erbaş’ın ’’Yozgat bir kar kentidir
Sürmeli bir türküdür. Serttir soğuktur küçüktür. İki dağın dudağına kısılmış
İncecik bir sudur.’’ diye başlayan ‘’YOZGAT’’ şiiri dizelerinde söylediği gibi ‘’bir taşra kentidir yozgat zor inanan güç değişen’’

Gerçekten değişime karşı çok dirençli bir şehiriz. Genelde üniversiteler şehirlerin kültürel yapısını değiştirir ama biz üniversiteyi bile değiştirmeyi ve kendimize benzetmeyi başardık. Evliya Çelebi Yozgatın seyahatnameyi yazdığı tarihte bağlı olduğu sancak hakkında ‘’ Memaliki Osmaniye'de mamur şehri olmayan tek sancaktır" demiştir. Şehirleşmek eskiden de bize göre değildi herhalde diyeceğim ama yanı başımızdaki Hititlerin Hattuşaş şehri ,Keltlerin Tavium şehri beni haksız çıkaracak.

Ankaradaki Yozgatlılar bile nerdeyse hiç değişmeden yaşıyorlar. Ne zaman biteceği belli olmayan hızlı tren bile değiştiremez gözüküyor şehrin kaderini. Yozgat dünyayı nerede yakalayabilir de olsa fark etmezdi yazının başlığı. Elimizde bizi geleceğe taşıyacak ne var ne yok derli toplu göremiyoruz.

Mesela İranın elindeki uranyumun zenginleşmesi dünyayı ayağa kaldırıyor ama Yozgattaki uranyum şehri nasıl zenginleştireceğine hiç kafa yorulmuyor. Sorgun-Temrezli bölgesindeki uranyum yatağı Türkiye’de bilinen uranyum cevherleşmeleri içerisinde rezerv bakımından ekonomik ve tenörü en yüksek olan yatak. Uranyum rezervleri mercek şeklinde ve mercekler yüzeyden fazla derinde değil. Yürütülen ekonomik ön değerlendirme çalışmaları sonucunda, kaynağın içerdiği uranyumun miktarı yaklaşık 6.700 ton olarak tahmin edilmekte. Ülkemizde uranyum ticareti bulunmamakta ancak önümüzdeki yıllarda hayata geçirilecek olan Akkuyu Nükleer Santrali’nin devreye girmesiyle ileriki dönemlerde uranyum ticaretine yönelik hareketlenme ve yurt içinde üretime yönelik çalışmalar kaçınılmaz.

2025 yılında dünyada yaklaşık 480 kadar elektrik enerjisi üreten nükleer santralin çalışıyor olacağı tahmin edilmekte. Bu durumda da uranyum talebinin artacağı hem yurtiçine hem yurtdışına satış yapacağımız anlamına gelmektedir. Çin, şu anda 36 aktif halde çalışan nükleer santrale sahiptir. 2017 yılı itibarıyla 20 adedi inşa halindedir ve yakın gelecekte 100 adet daha nükleer santral kurulumu planlanmaktadır. Buna bağlı olarak da Çin’in bugünkü uranyum talebinin 2025 yılında üç kat daha artacağı tahmin edilmektedir. Nükleer Enerji Ajansı tarafından dünyada belirlenmiş uranyum rezervlerinin bugünkü tüketim koşullarında yaklaşık 200 yıl yeterli olduğu ifade edilmektedir. Uranyum fiyatının bu sebepten gelecek yıllarda artacağı kesindir. Bu nedenle hem ülkemiz de kurulması planlanan Akkuyu nükleer santrali hem de dünyadaki gelişmelere yönelik tahminlere dikkate alındığında şehrimizde uranyum aramalarına ve üretimine yönelik çalışmalara bir an önce geçilmesi gerekmektedir.

Yozgatı geleceğe taşıyacak bir ana plan yapmalıyız. Başkanlar, vekiller, iktidarlar de değişse plan değişmemeli. Uygulanmasına saık kalınacak bir ana plan olmadan şehrimizin işi zor görünüyor. Termal ve sağlık turizmi mi,uranyum ticareti mi,yoksa bilişim, yazılım yapay zeka üssü olmak mı veya bambaşka bir başka alan mı bir karar vermek gerekiyor. Bence Yozgatı ve Sorgunu birbirlerine doğru büyüterek güçlerini birleştirmek ve bu şekilde rekabette avantajlı hale gelmek gerekiyor. Yoksa elli yıl sonra Yozgat diye bir şehirden bahsetmek pek olası gözükmüyor.