Hititlerden Osmanlı’ya, Selçuklulardan Cumhuriyet dönemine kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapan bu toprakların fetih öyküsü, birçok kişinin bilmediği detaylarla dolu!
Yozgat, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan ve tarih boyunca birçok önemli uygarlığın geçiş noktası olmuş köklü bir şehir. Antik çağlardan bugüne kadar gelen tarihi ile Yozgat, adeta yaşayan bir açık hava müzesini andırıyor.
Yozgat Ne Zaman ve Kim Tarafından Fethetti?
Yozgat bölgesi, 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Anadolu’da başlayan Türk akınlarının bir sonucu olarak Selçuklu Oğuz boylarının hâkimiyetine girmiştir. Bu topraklar, Anadolu Fâtihi Kutalmışoğlu Gazi Süleyman Şah komutasındaki Türk orduları tarafından fethedilerek, 1077 yılında Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlanmıştır.
Bölgede bir süre Danişmendoğulları Beyliği etkili olmuş, ancak Yozgat toprakları ağırlıklı olarak Konya merkezli Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı kalmıştır. Selçuklu hâkimiyetinden sonra, 1308 yılında Anadolu’da başlayan siyasi parçalanmayla birlikte İlhanlılar, ardından Eratna Beyliği, sonrasında ise Kadı Burhaneddin Devleti bu bölgeye hâkim olmuştur. En nihayetinde, 1398 yılında Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid Han tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Tarihin Derinliklerinden Günümüze
Yozgat topraklarında yapılan arkeolojik kazılar, bu bölgenin en az 5000 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle Alişar Höyüğü, Hititler dönemine ait zengin buluntular sunmaktadır.
Hititlerin ardından Frigler, Lidyalılar, Persler, Makedonlar, Kapadokya Krallığı, Roma ve Bizans egemenliği bölgeye damgasını vurmuştur. 395 yılında Roma İmparatorluğu ikiye bölününce, Yozgat Doğu Roma yani Bizans İmparatorluğu’na dahil edilmiştir.
Osmanlı Dönemi ve Çapanoğlu Ailesi’nin İzleri
Yozgat, Osmanlı döneminde "Bozok Sancağı" olarak biliniyordu ve Sivas Eyaleti'ne bağlıydı. Tanzimat sonrası Ankara vilayetine bağlandı. Şehrin imarında ve sosyal yapısında derin izler bırakan en önemli ailelerden biri de Çapanoğulları oldu.
Çapanoğlu Ahmed Paşa, 1762-1813 yılları arasında 51 yıl boyunca bölgede etkin yöneticilik yaptı.
Aile, zamanla çevre illerde de söz sahibi olarak Osmanlı Devleti’ne önemli hizmetlerde bulundu.
Yozgat Adı Nereden Geliyor? Efsaneler ve Gerçekler
Yozgat ismiyle ilgili birçok rivayet mevcuttur. Rivayetlere göre: Şehrin kat kat yükselen yapısı nedeniyle “Yüz Kat” olarak adlandırıldığı, zamanla bu ismin "Yozgat" halini aldığı ileri sürülmektedir. Bir diğer halk inanışına göre ise, Hızır ile karşılaşan Ömer Cabbar Ağa’ya "yozuna yoz katılsın, memleketin adı Yoz-Kant olsun" denildiği, bu ifadenin zamanla Yozgat’a dönüştüğü aktarılır.
Osmanlı döneminde Bozok olarak anılan şehir, Cumhuriyet döneminde resmi olarak "Yozgat" adını almıştır.
Eğitimden İklime, Sosyoekonomik Yapı
- Yozgat, 14 ilçe, 51 belde ve 556 köyden oluşmaktadır.
- 2000'li yıllara kadar nüfusu artan şehir, bu tarihten sonra göç nedeniyle nüfus kaybı yaşamıştır.
- Bozok Üniversitesi başta olmak üzere çeşitli eğitim kurumlarıyla eğitimde gelişmeye devam etmektedir.
- Yozgat’ın iklimi kara iklimi özellikleri taşır; yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve kar yağışlıdır.
- Bitki örtüsü büyük oranda tarım arazileri ve ormanlık alanlardan oluşur.
