Yozgat, tarih boyunca “Bozok Yaylası” adıyla anılan, Oğuzların Bozok koluna mensup Türkmenlerin yerleştiği kadim bir bölge. Yüzyıllar boyunca bu adla tanınan şehir, 1800’lü yıllardan itibaren “Yozgat” ismini de taşımaya başladı. Peki, bu isim nasıl doğdu?
Yozgat isminin kökenine dair halk arasında iki farklı rivayet bulunuyor. İlkine göre; Saray Köyü’nden itibaren kat kat yükselen arazi yapısı sebebiyle bu bölgeye “Yüz Kat” denilmiş, zamanla bu ifade halk dilinde “Yozgat”a evrilmiş.
İkinci rivayette ise; Aşiret reisi Ömer Cabbar Ağa’nın yaylada hayvanlarını otlattığı sırada Hızır (A.S) ile karşılaştığı, süt ikramı üzerine Hızır’ın, “Çobanoğlu, yozuna yoz katılsın; memleketinin adı Yoz-Kat olsun” diyerek kaybolduğu anlatılır. Bu söz, zamanla “Yozgat” ismini oluşturmuştur.
Cumhuriyet Döneminde İsim Değişikliği Tartışması
Cumhuriyet’in ilk yıllarında şehrin ismiyle ilgili bir değişiklik gündeme geldi. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Kütahya Mebusu Cemil Bey'in önerisiyle, Yozgat’a eski adı olan "Bozok" yeniden verilmek istendi ve bu bir süreliğine kabul edildi. Ancak, 23 Haziran 1927’de Bozok Mebusu Süleyman Sırrı İçöz’ün girişimiyle isim tekrar “Yozgat” olarak tescil edildi. Osmanlı döneminde “Bozok Sancağı” olarak anılan Yozgat, yönetimsel ve sosyal açıdan önemli bir merkezdi. Kurtuluş Savaşı sırasında ise Anadolu’nun çeşitli bölgelerinden gelen askerlerin toplandığı, cepheye sevk edildiği stratejik bir üs haline geldi. Yozgat halkının gösterdiği birlik ve dayanışma, Milli Mücadele'nin başarıya ulaşmasında etkili oldu.
Bozok Adı Kültürel Miras Olarak Yaşatılıyor
Bugün Yozgat’ta “Bozok” ismi; Bozok Üniversitesi, Bozok Yaylası, çeşitli kültür etkinlikleri ve halk belleğinde yaşamaya devam ediyor. Bu isim sadece bir tarihi hatırlatma değil, aynı zamanda bölgenin kültürel ve coğrafi kimliğinin de taşıyıcısı.
Yozgat’ın “Bozok” kimliği, sadece geçmişe ait bir isim değil; aynı zamanda bir aidiyet, miras ve kültürel hafıza örneğidir. Geçmişle bağ kuran bu isim, şehrin tarihsel dokusunu gelecek nesillere aktarmada büyük bir rol oynamaktadır.
Yozgat, Bozok’tan gelen köklü yapısıyla, tarihsel ve kültürel mirasını modern kimliğiyle birleştirerek Anadolu’nun güçlü şehirlerinden biri olmaya devam ediyor.
