Yenidoğan bebeklerin doğumdan sonraki ilk günlerinde karşılaşabileceği en yaygın sağlık sorunlarından biri olan yenidoğan sarılığı, hemen her iki bebekten birinde görülüyor. Tıpta “neonatal sarılık” olarak bilinen bu durum, özellikle erken doğan bebeklerde daha sık yaşanıyor.
Sarılık Nedir, Neden Olur?
Sarılık, bebeklerin teninde ve göz aklarında sarı renk değişikliğiyle kendini gösteriyor. Bu durum, vücutta bilirubin adı verilen sarı renkli maddenin birikmesiyle ortaya çıkıyor. Normalde karaciğer tarafından işlenip dışkı yoluyla atılan bilirubin, yeni doğan bebeklerde karaciğerin yeterince olgunlaşmaması nedeniyle vücutta birikebiliyor. Bu birikim de sarılığa neden oluyor.
Sarılıktan Korunmak İçin Alınabilecek Önlemler
Uzmanlar, sarılık riskini azaltmak için ailelerin şu önlemleri almasını öneriyor:
1. Doğumdan Hemen Sonra Emzirme Başlatılmalı
Bebeğin doğumdan sonraki ilk saatlerde emzirilmeye başlanması, bağırsak hareketlerini artırarak bilirubinin atılmasına yardımcı oluyor.
2. Sık Sık Emzirilmeli
İlk günlerde bebeklerin günde en az 8-12 kez emzirilmesi öneriliyor. Böylece vücutta sıvı dengesi sağlanıyor, bilirubin daha hızlı atılıyor.
3. Güneş Işığından Faydalanılmalı
Doktor kontrolü dahilinde bebeğin sabah güneşinde, doğrudan olmamak kaydıyla 10-15 dakika tutulması yararlı olabilir. Güneş ışığı, bilirubini parçalayarak vücutta birikmesini engelliyor.
4. Kan Uyuşmazlığına Dikkat Edilmeli
Anne ve bebek arasında kan grubu ya da Rh uygunsuzluğu varsa, doğum sonrası sarılık riski artıyor. Bu nedenle doğum öncesi kontrollerde bu durumun belirlenmesi önemli.
5. Doktor Kontrolleri Aksatılmamalı
Bebek, doğumdan sonraki ilk 48 saat içinde sarılık açısından değerlendirilmeli. Taburculuk sonrası 2-3 gün içinde tekrar kontrol öneriliyor.
Tedavi Gerektiren Durumlarda Ne Yapılmalı?
Hafif vakalar genellikle kendi kendine iyileşirken, yüksek bilirubin seviyeleri beyin hasarına yol açabileceğinden fototerapi adı verilen ışık tedavisi uygulanabiliyor. Daha ciddi durumlarda kan değişimi yapılması gerekebiliyor.
Sarılık Uzarsa Dikkat!
İki haftadan uzun süren sarılık “uzamış sarılık” olarak tanımlanıyor. Bu durum genellikle zararsız olmakla birlikte, karaciğer hastalıkları veya safra yolları tıkanıklığı gibi sorunların belirtisi de olabilir. Böyle durumlarda mutlaka uzman doktor değerlendirmesi yapılmalı.
Ailelerin Bilinçli Olması Hayati Önem Taşıyor
Yenidoğan sarılığı çoğu zaman korkulacak bir durum değil, ancak zamanında müdahale edilmezse ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Bu nedenle ailelerin dikkatli, bilinçli ve takipte olmaları, hem bebek sağlığı açısından hem de olası komplikasyonların önlenmesi için büyük önem taşıyor.
