Türkiye’de milyonlarca engelli vatandaş bulunurken, özellikle ağır engelli çocuğu olan annelerin çalışma hayatı ve emeklilik süreçleri için özel düzenlemeler yapılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) mevzuatına göre, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan anneler, erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Bu hak, hem prim gün sayısına ek sağlıyor hem de emeklilik yaşının düşmesini mümkün kılıyor.
Erken Emeklilik Nasıl İşliyor?
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile ağır engelli çocuğu olan kadın sigortalılar için önemli bir avantaj tanındı. Buna göre, bu tarihten sonraki çalışma sürelerinde ödenen primlerin dörtte biri toplam prim gününe ekleniyor. Örneğin, bir yıl çalışan bir anne için 360 gün yerine 450 gün prim ödenmiş kabul ediliyor. Bu uygulama yalnızca prim gününe değil, aynı zamanda emeklilik için aranan yaş şartına da indirim olarak yansıyor. Böylece anneler daha erken yaşta emeklilik hakkına kavuşuyor.
Başvuru Süreci
Bu haktan yararlanabilmek için çocuğun, “başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli” olduğunun SGK sağlık kurullarınca tespit edilmesi gerekiyor. Annelerin yapması gereken tek işlem, bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ya da Merkezine sevk talep belgesi ile başvuru yapmak. Başvuru sonrası sağlık raporu ve incelemeler sonucunda uygunluk tespit edilirse erken emeklilik hakkı tanınıyor.
Çalışma Şartı Var mı?
Düzenlemeden faydalanmak için çalışıyor olmak zorunlu değil. Sigortalı kadınlar, ister aktif olarak çalışsın ister çalışmasın, çocuklarının sağlık durumunun tespiti için SGK’ya başvuruda bulunabiliyor. Ayrıca başvurular sadece sigortalılık sürecinde değil, emeklilik aşamasında da yapılabiliyor. Bu da annelerin emekliliği beklemeden gerekli işlemleri başlatabilmesine imkan tanıyor.
2008 Öncesi Süreler Dikkate Alınıyor mu?
Mevzuat yalnızca 1 Ekim 2008 sonrası için geçerli. Bu nedenle, çocuğun bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun belirlendiği tarihten sonraki prim günleri üzerinden hesaplama yapılıyor. Öncesindeki süreler bu düzenlemeye dahil edilmiyor.
Evlat Edinen Anneler de Yararlanabiliyor
Ağır engelli çocuğu evlat edinen anneler de bu haktan faydalanabiliyor. Evlat edinme tarihinden itibaren, 1 Ekim 2008 sonrası geçerli olmak üzere aynı düzenleme uygulanıyor. Bu sayede hem biyolojik anneler hem de evlat edinen anneler erken emeklilik hakkına sahip oluyor.
Milyonlarca Anne İçin Umut
Bu düzenleme, ağır engelli çocuğu olan anneler için hem ekonomik hem de sosyal açıdan büyük bir kolaylık sağlıyor. Uzmanlar, erken emeklilikten yararlanmak isteyen annelerin mutlaka SGK’ya başvurarak haklarını araştırmalarını öneriyor. Böylece yıllar süren emeklerinin karşılığını daha erken yaşta emeklilik hakkı ile alabiliyorlar.