Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ebedi istirahatgahı olan Anıtkabir, başkent Ankara’nın Çankaya ilçesindeki Rasattepe üzerine 9 yıllık yoğun bir çalışmanın ardından 1953 yılında tamamlandı. Cumhuriyetin simge yapılarından biri olarak kabul edilen Anıtkabir, mimarisi, tarihî detayları ve barındırdığı anlamla yalnızca bir anıt mezar değil, aynı zamanda Türkiye’nin çağdaşlaşma ve bağımsızlık mücadelesinin de taşlara kazınmış ifadesi olarak varlığını sürdürüyor.
Mimari Kimliği ve Sembolizmiyle Anıtkabir
Anıtkabir’in mimarisi, II. Ulusal Mimarlık Akımı’nın izlerini taşır. Yapıda kullanılan traverten ve mermer taşlar, seçilen renk ve biçimler, Türk tarihinden esinlenen kabartmalarla birleşerek eserin hem modern hem de geleneksel karakterini oluşturur. Mozolenin bulunduğu alan, sekizgen formuyla sonsuzluğu simgelerken, tören alanına ulaşan Aslanlı Yol ise barış ve birliği yansıtan 24 çift aslan heykeliyle donatılmıştır. Yol boyunca beşer santimetrelik boşluklarla yerleştirilen taşlar, ziyaretçilerin adımlarını yavaşlatır, başlarını öne eğerek saygı atmosferini pekiştirir.
Anıtkabir sadece Atatürk'ün değil, aynı zamanda Cumhuriyet’in diğer önemli liderlerinden İsmet İnönü’nün de kabrine ev sahipliği yapmaktadır. Tören meydanı, kuleler, galeri ve müze bölümleriyle yapının bütünlüğü sağlanmış; yapı çevresi zamanla halka açık bir anı parkına dönüştürülerek ilk planlardaki çevre duvarı önerisinden vazgeçilmiştir. Anıtkabir, fiziksel varlığıyla olduğu kadar taşıdığı anlamlarla da ulusal hafızada merkezi bir yere sahiptir.
Her Yıl Artan İlgi: Ziyaretçi Sayılarında Yeni Rekorlar
Anıtkabir, yıllar içinde hem Türkiye’den hem de yurt dışından gelen ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekmeye devam ediyor. Anıtkabir Komutanlığı’nın 2024 yılına ilişkin verilerine göre, yapıyı yıl boyunca 6 milyon 550 bin 480 kişi ziyaret etti. Özellikle 10 Kasım, 29 Ekim ve 30 Ağustos gibi ulusal bayramlarda ziyaretçi sayılarında büyük artış yaşandığı görüldü.
10 Kasım 2024 tarihinde, Atatürk’ün vefatının 86’ncı yıl dönümünde tam 1 milyon 92 bin 365 kişi Anıtkabir’i ziyaret etti. Aynı yıl Cumhuriyet Bayramı’nda 745 bin 920, Zafer Bayramı’nda 352 bin 26, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda ise 111 bin 527 kişi mozoleye geldi. Ziyaretçilerin büyük bölümü, sabah saatlerinden itibaren ellerinde Türk bayraklarıyla Anıtkabir’e akın etti. Tören alanında düzenlenen etkinliklerle birlikte ziyaretçiler saygı duruşunda bulundu, mozoleye çiçek bıraktı.
Ziyaretçi sayılarındaki artış, Cumhuriyet’in 100. yıl kutlamalarının ardından oluşan bilinç ve ilginin sürdüğünü gösteriyor. Anıtkabir, sadece anma günlerinde değil yıl boyunca okul gezileri, resmi heyet ziyaretleri ve bireysel ziyaretlerle dolup taşmakta; toplumsal hafızanın canlı tutulduğu bir merkez olarak önemini korumaktadır.