Ankara Esenboğa Havalimanı’nda bu sabah dikkat çeken bir iniş gerçekleşti. Çin’in Shanghai kentinden havalanan, İran merkezli Mahan Air’e ait IRM118 sefer sayılı Airbus A340 tipi yolcu uçağı, sabah saatlerinde Türkiye hava sahasından geçerek Esenboğa Havalimanı’na indi. Uluslararası yaptırım listelerinde yer alan bu havayolu şirketine ait bir uçağın Türkiye’ye iniş yapması, kamuoyunda ve diplomatik çevrelerde geniş yankı uyandırdı. Sosyal medyada hızla yayılan uçuş bilgisi, resmi kurumları açıklama yapmaya yönlendirecek nitelikte yeni bir tartışmayı başlattı.
Uçağın inişine ilişkin ilk paylaşım, eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun avukatlarından Mustafa Kemal Çiçek’ten geldi. Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Enteresan..!” notuyla birlikte uçağın uçuş bilgilerini paylaşan Çiçek, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ni (DHMİ) etiketleyerek kamuoyunu bilgilendirecek resmi bir açıklama yapılması çağrısında bulundu.
Mahan Air, Uluslararası Yaptırımların Odağında
Mahan Air, sıradan bir havayolu şirketi statüsünde değerlendirilmekten oldukça uzak. ABD Hazine Bakanlığı tarafından 2011 yılında İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü’ne (IRGC-QF) maddi ve lojistik destek sağladığı gerekçesiyle yaptırım listesine alınan havayolu, yıllardır Washington yönetiminin yakın takibinde bulunuyor.
Bu yaptırımlar yalnızca ABD ile sınırlı kalmadı. Avrupa Birliği de Ekim 2024’te Mahan Air’i yaptırım kapsamına aldı. AB'nin bu kararı, İran’ın Rusya’ya yönelik silah ve füze sistemleri desteğinde Mahan Air’in rol oynadığı iddiasına dayanıyor. AB ülkeleri bu doğrultuda söz konusu havayolunun Avrupa hava sahasına girmesini yasakladı.
Çin'den Kalkan Uçuş Türkiye Üzerinden Neden Yapıldı?
Shanghai çıkışlı uçağın Ankara’ya inişi, gözleri Türkiye'nin uluslararası yaptırımlar karşısındaki konumuna çevirdi. Çin, İran'ın en büyük ticaret ortaklarından biri ve bu tür uçuşlar, yaptırımları aşmak amacıyla oluşturulan daha geniş bir lojistik ağın parçası olarak değerlendiriliyor. İtalya gibi AB ülkeleri Mahan Air uçuşlarını tamamen engellemişken, Türkiye'nin bu inişe nasıl izin verdiği sorusu gündemdeki yerini koruyor.
Uçağın taşıdığı yük, taşıdığı kişiler ya da rotasının neden Ankara olarak belirlendiğine ilişkin henüz resmi makamlardan bir açıklama gelmiş değil. Ancak diplomatik çevrelerde, Türkiye’nin bu tarz istisnai uçuşlara zaman zaman ekonomik ya da politik gerekçelerle izin verebildiği yorumları yapılıyor. Türkiye'nin bu kararı, uluslararası alanda nasıl yankı bulacak sorusu ise önümüzdeki günlerde netleşecek.
Kamuoyu ve diplomatik gözlemciler, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile DHMİ’den gelebilecek açıklamaları bekliyor. Uçağın iniş gerekçesi, taşıdığı kargo ve uçuşun diplomatik niteliği, önümüzdeki süreçte hem iç hem dış basında tartışılmaya devam edecek.
