Osmanlı kayıtlarına göre 1556 yılında Bozok Sancağı sınırlarında 716 köy bulunurken, 1576 yılına gelindiğinde bu sayı 638’e geriledi. Yirmi yıllık süreçte 89 köyün kaybolduğu, buna karşın yalnızca 11 köyün yeni olarak kurulduğu tespit edildi.
Araştırmaya göre, köy sayısında en büyük azalma Sorgun nahiyesinde yaşandı. 1556’da 45 köyü bulunan Sorgun’un 1576’da sadece 11 köyü kaldı. Bu durum, 34 köyün ortadan kaybolduğunu gösteriyor.
Bazı Nahiyelerde Artış Görüldü
Buna karşın bazı nahiyelerde köy sayısında artış yaşandığı da dikkat çekiyor. Emlâk nahiyesi 57 köyden 64’e çıkarak 7 köy kazanırken, Karadere nahiyesinde de 3 köylük bir artış tespit edildi.
Kitapta, köylerin azalmasının en önemli nedenleri arasında güvenlik sorunları, iç göç hareketleri ve ekonomik zorluklar gösteriliyor. O dönemde bazı köylüler, daha güvenli gördükleri büyük şehirlere veya sancak dışındaki bölgelere göç etmek zorunda kaldı.
Genel Durum
|
Dönem |
Toplam Köy Sayısı |
Değişim |
|
1556 |
716 |
- |
|
1576 |
638 |
-78 |
|
Artış |
11 köy |
|
|
Azalış |
89 köy |
Yirmi yıllık bu dönemde köy sayısındaki değişim, Bozok’tan Yozgat’a uzanan tarihî süreçte yerleşim ve nüfus hareketlerinin bölge üzerindeki etkisini gösteriyor.