Avrupa Birliği üyesi Bulgaristan, yaklaşık yirmi yıldır süregelen para birimi entegrasyon hedefinde sona yaklaştı. AB maliye bakanlarının Brüksel’de gerçekleştireceği toplantıda, Bulgaristan’ın Euro Bölgesi’ne katılımına yönelik teklifin onaylanması bekleniyor. Bu karar, Bulgaristan’ı Euro Bölgesi’nin 21. üyesi haline getirecek. Avrupa Merkez Bankası ve Avrupa Komisyonu, geçen ay yaptığı açıklamada Bulgaristan’ın Maastricht kriterlerini karşıladığını ve üyelik için gerekli tüm teknik koşulları yerine getirdiğini duyurmuştu. Bu kriterler arasında enflasyon oranı, faiz dengesi, kamu maliyesi ve döviz kuru istikrarı gibi göstergeler bulunuyor.
Bulgaristan’ın Euro’ya geçişi, ülkenin 2007 yılında Avrupa Birliği’ne katılmasından bu yana hedeflediği uzun vadeli ekonomik ve siyasi entegrasyon stratejisinin en kritik adımı olarak değerlendiriliyor. Ancak bu geçiş süreci yalnızca teknik ve ekonomik bir düzenleme değil; aynı zamanda toplumsal ve siyasi anlamda da tartışmalara yol açıyor. Özellikle başkent Sofya başta olmak üzere farklı kentlerde düzenlenen gösterilerde, Bulgar levasının bırakılması ve fiyat artışı olasılığına karşı tepkiler yükseldi. Geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen protestolarda polisle yaşanan çatışmalar sonucunda bir kişi gözaltına alındı.
Sofya yönetimi, para birimi geçişinin yaşam standartlarını yükselteceğini ve ülkenin AB içindeki ekonomik gücünü artıracağını savunuyor. Ancak halkın önemli bir kesimi, Euro'ya geçişin tüketici fiyatlarında artışa ve satın alma gücünde düşüşe neden olacağından endişe ediyor. Bulgaristan Merkez Bankası’nın para kurulu rejimi altında yıllardır uyguladığı döviz sabitleme politikası, artık yerini Avrupa Merkez Bankası’nın para politikalarına bırakacak. Bu değişiklikle birlikte Bulgaristan Merkez Bankası Başkanı Dimitar Radev, Avrupa Merkez Bankası'nın faiz ve para politikalarını belirleyen Yönetim Konseyi’nde oy hakkına sahip olacak.
Avrupa'da son olarak 2023 yılında Hırvatistan Euro Bölgesi'ne katılmıştı. Bulgaristan, bu geçişi tamamladığında 2002’de Euro’nun tedavüle girmesinden bu yana birliğe katılan az sayıda ülkeden biri olacak. Bazı AB ülkeleri ise euroya geçiş konusunda daha temkinli bir tutum sergiliyor. Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkeler, parasal bağımsızlıklarını koruma gerekçesiyle euroya geçişi geciktirmeyi sürdürüyor. Buna karşın Bulgaristan’ın Euro Bölgesi’ne entegrasyonu, bu ülkeler için örnek teşkil edebilir.
1990’lı yıllarda yaşanan yüksek enflasyon ve mali krizlerin ardından devreye alınan para kurulu rejimi, Bulgar levasını önce Alman markına, ardından da Euro’ya sabitlemişti. Bu model istikrar sağlasa da ülkenin bağımsız para politikası yürütmesini engellemişti. Euro’ya geçişle birlikte bu yapı sona erecek. Bulgaristan, böylece ortak para birimi ile ekonomik entegrasyonunu tamamlayacak ve Avrupa Merkez Bankası bünyesinde para politikası kararlarında doğrudan söz sahibi olacak.
