Veteriner hekimler ve yetkililer, hastalığın yayılmasını önlemek için önlemlerin artırılması gerektiğini vurguluyor.
Şap Hastalığı Nedir?
Şap hastalığı; sığır, koyun ve keçi gibi çift tırnaklı hayvanlarda görülen son derece bulaşıcı ve akut viral bir hastalıktır. Etkeni olan Foot and Mouth Disease Virus (FMDV), çevresel koşullara karşı oldukça dirençlidir ve hızlı bulaşma özelliğiyle tanınır.
Zoonotik bir hastalık olması nedeniyle, nadir de olsa insanlara bulaşabilir. Bu özelliği, şap hastalığını sadece hayvancılık değil, halk sağlığı açısından da önemli bir risk haline getiriyor.
Hayvanlarda Görülen Belirtiler
Şap hastalığına yakalanan hayvanlarda şu belirtiler öne çıkıyor:
Yüksek ateş
Ağız içi yaralar, yoğun salya akıntısı
Ayak ve tırnak bölgelerinde lezyonlar
Topallık, iştahsızlık
Genç hayvanlarda ani ölümler
Özellikle süt verimi ciddi şekilde düşerken, hayvanların yem yememesi ve hareket edememesi ekonomik kayıpları büyütüyor.
İnsanlara Bulaşabilir mi?
Halk arasında sıkça sorulan “Şap hastalığı insana bulaşır mı?” sorusuna uzmanlar şu şekilde yanıt veriyor: Evet, ama çok nadir. İnsanlara bulaşma genellikle enfekte hayvanlarla doğrudan temas yoluyla gerçekleşiyor.
Risk grubunda yer alanlar:
Çiftçiler
Veteriner hekimler
Mezbaha çalışanları
Ayrıca, pastörize edilmemiş süt yoluyla teorik bir bulaş riski bulunuyor. Ancak uzmanlar, şap hastalığı olan hayvanın sütü hastalık döneminde kesinlikle tüketilmemeli diyor.
İnsanda Belirtiler Neler?
İnsanlarda şap hastalığı hafif seyreder. En sık görülen belirtiler:
Hafif ateş ve halsizlik
Ağız, el ve ayaklarda küçük lezyonlar
Boğaz ağrısı
Hastalık insanlarda ölümcül değildir. Ancak bağışıklığı zayıf bireylerde etkileri daha uzun sürebilir.
Tanı ve Tedavi Süreci
Hayvanlarda tanı genellikle veteriner hekimler tarafından klinik belirtilerle konur. Laboratuvar testleriyle kesin teşhis sağlanır.
Tedavide doğrudan etkili bir antiviral ilaç bulunmamakta, sadece semptomları hafifletmeye ve sekonder enfeksiyonları önlemeye yönelik destek tedaviler uygulanıyor. İnsanlarda da benzer şekilde, semptomatik tedavi tercih ediliyor.
Hastalık genellikle 5–10 gün içinde iyileşir.
Aşılama ve Korunma Önlemleri
Uzmanlara göre, hastalıkla mücadelede en etkili yöntem düzenli aşılama. Bununla birlikte:
Yeni gelen hayvanlar 21 gün karantinaya alınmalı,
Ahır ve ekipmanlar dezenfekte edilmeli,
Hasta hayvanlar sürüden ayrılmalı,
Hayvan hareketleri sınırlandırılmalıdır.
Uzmanlardan Uyarı
Veteriner sağlık uzmanları ve Tarım Bakanlığı yetkilileri, erken teşhis ve bildirim ile salgınların önlenebileceğini belirtiyor. Ayrıca, çiftçilere yönelik eğitim ve bilgilendirme çalışmalarının artırılması gerektiği vurgulanıyor.
