Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde tapuda düşük bedel göstererek vergi kaçıranlar için devlet harekete geçti. Maliye Bakanlığı, yapay zekâ destekli MEVA (Mekânsal Veri Analiz Sistemi) ile son 5 yıla ait tapu işlemlerini incelemeye aldı. Özellikle büyükşehirlerde tapuda beyan edilen rakamlar ile gerçek satış fiyatı arasındaki farkları tespit eden sistem, hem alıcıları hem de satıcıları yakın takibe aldı.
Gerçek satış bedelinin altında gösterilen tapu değerleri nedeniyle oluşan gelir kaybını telafi etmek isteyen Maliye, tapu harcı cezası kapsamında alıcı ve satıcıya vergi aslı, vergi ziyaı ve %53,25 oranında gecikme faizi uygulayacak. Ancak uzmanlara göre, gönüllü düzeltme yapan vatandaşlar bu cezalardan muaf tutulacak.
7 Milyon İşlem İnceleniyor: Gönüllü Düzeltme Şansı
Ekonomist Muhammet Bayram, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bakanlık, yıllardır rutin denetim yapıyordu fakat beyan edilen değer ile gerçek satış bedeli arasındaki farkların artması nedeniyle daha kapsamlı bir inceleme başlatıldı,” ifadelerini kullandı. Şu anda yaklaşık 7 milyon işlem mercek altına alındı.
Bayram, “Bir evin satış fiyatı 10 milyon TL ama tapuda 2,5 milyon TL gösteriliyorsa bu durum artık göz ardı edilmeyecek. Vatandaşların izaha davet kapsamında gönüllü düzeltme beyannamesi vererek, eksik ödemeleri cezasız şekilde tamamlaması mümkün. Aksi hâlde süreç, vergi incelemesine dönüşebilir ve bu da daha yüksek mali yük anlamına gelir,” dedi.
Katmerli Cezalar Kapıda: Tapuda Eksik Beyan Eden Dikkat
Tapu harcı cezası, hem alıcıyı hem satıcıyı ilgilendiriyor. Tapu harcı, toplam satış bedelinin %4’ü olarak hesaplanıyor ve bu bedel, taraflarca eşit şekilde ödeniyor. Ancak düşük beyan tespit edilirse, bu harçların eksik ödenen kısmı cezalı ve faizli olarak tahsil ediliyor.
Yıllık gecikme faizinin %53,25 seviyesinde olduğunu vurgulayan Bayram, “Beş yıl öncesine ait eksik bir ödeme bulunursa, bunun üzerine ceza ve faiz eklendiğinde ödenecek tutar katlanıyor,” diyerek uyarıda bulundu.
Ayrıca, emlakçılar da denetim kapsamında. Komisyon gelirlerini eksik beyan eden danışmanlar da ceza riskine karşı dikkatli olmalı. Rayiç bedel üzerinden kesilmeyen faturalarda, elden alınan farklar da tespit edilirse, vergiye konu olacak.
AK Parti Genel Merkez Yerel Yönetimler Başkanı Mustafa Demir ise rayiç bedel düzenlemeleriyle ilgili yaptığı açıklamada, vatandaşların yükünün artırılmayacağını vurguladı. “Hem belediyelerin ihtiyaçlarını hem de vatandaşlarımızın haklarını gözeten bir dengeyi sürdüreceğiz,” ifadelerini kullandı.
