Taş Mektep veya Sarı Mektep olarak bilinen bu yapı, sadece bir okul değil; Yozgat’ın ve ülkenin hafızası.
130 Yılı Aşan Bir Eğitim Mirası
Yozgat Lisesi’nin temelleri, 1895 yılında Sultan II. Abdülhamit döneminde beş yıllık Nehari İdadi (ortaöğretime hazırlık okulu) olarak atıldı. Eğitimde Anadolu’ya açılım politikaları kapsamında kurulan bu okulun inşa tarihi net olsa da, kitabesinin kazınması nedeniyle mimarı ve yaptıranı tam olarak bilinmiyor. Bu durumun sebebi, 1927’de “Tuğra ve Medhiyelerin Kaldırılması” hakkındaki kanunun yanlış yorumlanmasıyla kitabenin silinmesi olarak kayıtlara geçti.
Eğitimde Dönüm Noktası
Osmanlı’nın 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi, kırsalda da modern okullar açılmasını sağlayan dönüm noktasıydı. Bu kapsamda kurulan Yozgat Lisesi, 1912’ye kadar ilkokul, ardından ortaokul olarak hizmet verdi. Manastır Sultanisi'nin kapatılmasıyla gelen öğretmen ve öğrencilerle eğitime devam etti. 1924’te halkın isteğiyle yeniden açılan okul, 1933-34 öğretim yılından itibaren lise olarak eğitim vermeye başladı.
Yozgat Halkının Sahip Çıktığı Okul
Yozgat Lisesi’nin lise düzeyine geçmesinde, dönemin milletvekili Salih Bozok ve Vali Baran Bey’in büyük çabaları oldu. 1966–67 öğretim yılında ortaokul kısmı ayrılarak lise bağımsız hale getirildi. Hem Yozgat’tan hem çevre illerden gelen yüzlerce öğrenciye eğitim verdi.
Tarihi Binada Modern Dokunuşlar
Sarı kesme taştan inşa edilen iki katlı okul binası, mimari estetiğiyle dikkat çekiyor. Son yıllarda, binanın tarihi dokusu korunarak birçok kez restore edildi. 1980’lerden 2016’ya kadar çeşitli dönemlerde yapılan onarımlarla okul binası daha sağlam ve kullanışlı hale getirildi. Özellikle havalandırma kanallarının açılması ve bahçe duvarlarının aslına uygun şekilde yenilenmesi, yapının ömrünü uzattı.
“Taş Mektep”in Yetiştirdiği Ünlü İsimler
Yozgat Lisesi, yalnızca tarihiyle değil; yetiştirdiği değerli isimlerle de adından söz ettiriyor. Türkiye siyasetinden edebiyatına, hukukundan sporuna kadar pek çok alanda önemli görevlerde bulunmuş mezunları arasında şu isimler yer alıyor:
Cemil Çiçek (Eski TBMM Başkanı)
Haşim Kılıç (Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı)
Abbas Sayar (Yazar, “Yılkı Atı” ile tanındı)
Rıza Kayaalp (Dünya Şampiyonu Güreşçi)
Muammer Acun, İstem Betil, Ali Doğan, Osman Güneş, İlyas Masatlı, Fuat Çapan gibi birçok bürokrat, akademisyen ve düşünce insanı.
Yozgat’ın Eğitimdeki Gururu
Yozgat Lisesi, 130 yılı aşkın geçmişiyle sadece bir eğitim kurumu değil; Türkiye'nin dört bir yanına bilgi ve kültür taşıyan bir meşaledir. Bugün hala ayakta olan bu tarihi yapı, her gün önünden geçilen ama hikayesi pek az bilinen gerçek bir “eğitim anıtı” niteliğinde.
