1982 yılında doğa koşulları, hastalıklar ve Sovyetler Birliği ile yaşanan savaş nedeniyle Afganistan’ın kuzeyindeki Pamir Yaylası’ndan zorlu şartlarda göç eden Kırgız Türkleri, önce Van’ın Erciş ilçesine yerleşti. 2018 yılında ise 50 aile Yozgat’ın Yenifakılı ilçesine göç ederek burada yaşamaya başladı. Günümüzde Yenifakılı’daki TOKİ konutlarında ikamet eden 40 Kırgız ailesi, ata miraslarını yeni nesillere aktarmak için büyük çaba gösteriyor.
Kırgız kültürünün önemli parçalarından biri olan aşık oyunu, küçükbaş hayvanların diz ekleminden elde edilen dört yüzlü kemiklerle oynanıyor. Oyunda, dairesel bir alanın ortasında dizilen küçük aşık kemiklerini oyuncular, büyük kemiklerle vurarak çizgiyle belirlenmiş alanın dışına çıkarmaya çalışıyor. Takımlar halinde oynanan bu geleneksel oyun, aynı zamanda strateji ve hedef yeteneği gerektiriyor.
"Şampiyonluğum var, madalyalarım var"
80 yaşındaki Köçün Tarhan, aşık oyununu 12 yaşından bu yana oynadığını belirterek, "Hiç bırakmadım bu oyunu. Şampiyonluğum var, madalyam var. Ankara’da, İstanbul’da şampiyon olduk. Her yerde madalya aldım. Oyun 5 kişi, 10 kişi oynanıyor. Az kişi olursa 3’er kişi iki takım olarak oynuyoruz. Amacımız, yuvarlaktaki aşıkları dışarı çıkarmak" dedi.
"Çocuklarımıza kültürümüzü aktarıyoruz"
Kırgız Türklerinden Gencekul Timur ise Yenifakılı’daki TOKİ konutlarında ilkine göre daha büyük ikinci bir aşık oyunu sahası kurduklarını söyledi. Timur, “Burada 130 kişilik nüfusla yaşıyoruz. Kendi kültürümüzü sürdürmeye, çocuklarımıza aktarmaya çalışıyoruz. Aşık oyunu Orta Asya kökenli. Dokuz çeşidi var, biz bir çeşidini oynuyoruz. ‘Benimle aşık atamazsın’ atasözü de buradan geliyor. Eskiden savaş taktiği olarak kullanılırken, silahların icadıyla oyuna dönüştürülmüş” diye konuştu.
Aşık oyunu, UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’nde de yer alıyor. Yozgat’taki Kırgız Türkleri bu kadim geleneği hem Türkiye’de hem de dünyada yaşatmaya kararlı olduklarını ifade ediyor.
