1848 yılında çoğunluğu Argyroupoli bölgesinden gelen Rum madenciler tarafından kurulan köy, uzun yıllar boyunca sadece Rumların yaşadığı bir yer oldu. Tarım, hayvancılık ve taş oymacılığıyla geçimini sağlayan köyde, bugün harabe halde olan tarihi bir Rum kilisesi bulunmaktadır.
1860-1870 yılları arasında, köydeki taş ustaları tarafından inşa edilen dikdörtgen planlı, üç nefli ve narteksli tarihi Rum kilisesi, kesme taş ve moloz taşlarla örülmüş dikkat çekici bir yapıdır. Yapı, 17 x 12,3 metre ölçülerinde olup, apsis uzunluğu 3,4 metredir. Güneybatı köşesinin üst kısmı hariç tüm duvarları sağlamdır. Ancak çatı kısmı kısmen yıkılmış, definecilerin uğrak yeri haline gelen yapı ciddi tahribata uğradı.
Bir dönem cami ve okul olarak da kullanılan kilise, 1970 yılına kadar bu işlevlerini sürdürmüş, daha sonra ise Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından koruma altına alındı. Cami ve okul, başka binalara taşınmış; kilise ise restore edilmediği için harabe bir görüntüye bürünmüş durumda.
Dini Yapıların Yan Yana Hâli Dikkat Çekiyor
Köylüler, yıllar boyunca ibadet ihtiyacını kiliseyi camiye çevirerek karşılamış; ancak zamanla bu kullanım sona ermiş ve kilisenin hemen yanına küçük bir cami ve minare inşa edildi. Bugün bu iki yapının yan yana duruşu, farklı kültürlerin ve dönemlerin izlerini bir arada sunan ilginç bir manzara oluşturuyor.
Lozan Mübadelesi ile Kimlik Değişimi
30 Ocak 1923’te imzalanan Türk – Yunan Nüfus Mübadelesi ile köydeki Rumlar Yunanistan’a gönderilmiş, yerlerine Selanik’in Kayalar kazasına bağlı Kırımşa köyünden gelen Müslüman Osmanlı Türkleri yerleştirildi. Bu göçmenler, kendilerine has muhacir kültürünü günümüze kadar taşımış, köyde Selanik’e özgü gelenekler korunmuştur. H harfi kullanılmadan konuşulan muhacir şivesi de hâlâ yaşatılmaktadır.
Köyün adı resmiyette Garipler olsa da, bazı kaynaklarda Caripler ya da Karip Bey’in köyü olarak geçmektedir. Romanolog H.V. Aydın’a göre bu ad, “fakir diyarı” veya “tenha yer” anlamını taşımaktadır. Nüfusu yaz aylarında 20-25 haneye ulaşan köyde bugün sadece 5 hane kalıcı olarak yaşamaktadır. Yaklaşık 15 bin dönümlük tarım alanında, her yıl 8 bin dönümünde arpa, buğday, nohut ve mercimek gibi ürünler ekilmektedir.