Hasat sonrası tarlalarda kalan bitki artıklarının yakılması uygulaması, bölgedeki ekosisteme ve tarımsal sürdürülebilirliğe ciddi zararlar veriyor.
Anadolu’nun ortasında geniş tarım arazilerine ev sahipliği yapan Yozgat’ta, anız yakma alışkanlığı hala bazı çiftçiler tarafından “temizlik yöntemi” olarak görülüyor. Ancak uzmanlar, bu alışkanlığın toprağın yapısını bozduğunu, ormanlık alanları ve yaban hayatını tehdit ettiğini, hava kalitesini düşürerek insan sağlığını olumsuz etkilediğini vurguluyor.
Toprağın Verimliliği Azalıyor
Anız yangınlarının ilk ve en önemli etkisi toprak kalitesinde görülüyor. Yüksek sıcaklıklar, topraktaki karbon ve azot gibi hayati besin maddelerinin yok olmasına neden oluyor. Bu durum, toprağın verim gücünü düşürürken, çiftçilerin daha fazla gübre kullanmasına ve ekonomik yükün artmasına yol açıyor. Yozgat’ın güney ilçelerinde yapılan incelemelerde, anız yakılan tarlaların veriminde birkaç yıl içinde belirgin düşüşler yaşandığı rapor edildi.
Ayrıca, toprakta yaşayan faydalı mikroorganizmalar, mantarlar ve solucanlar da anız yangınlarıyla yok oluyor. Bu canlılar, toprağın havalanmasını sağlama ve bitkilerin besin maddelerine ulaşmasını kolaylaştırmada kritik rol oynuyor.
Ormanlar ve Yaban Hayatı Tehlikede
Yozgat’ta kırsal alanların büyük bölümü orman ve mera arazilerine yakın olması, anız yangınlarının kontrolsüz büyümesi halinde felaketleri beraberinde getiriyor. Kurak yaz aylarında rüzgarın etkisiyle birkaç dakikada onlarca dönüm alan alevlere teslim olabiliyor. Özellikle ormanlık alanlara yakın yakılan anızlar, büyük yangın riskini artırıyor.
Yangınlar sadece bitki örtüsünü değil, yaban hayatını da tehdit ediyor. Yozgat’ın doğusunda gözlemlenen bazı kuş türlerinin, artan yangınlar nedeniyle göç rotalarını değiştirdiği ya da bölgeden uzaklaştığı bildiriliyor.
Sağlık İçin Ciddi Tehdit
Anız yangınlarının ardından oluşan yoğun duman, hava kalitesini düşürerek insan sağlığına da zarar veriyor. Dumanla birlikte atmosfere yayılan zararlı partiküller, özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik solunum hastalığı olan bireyler için risk oluşturuyor. Yozgat merkez ve çevre ilçelerde anız yangınlarının yoğun olduğu dönemlerde solunum yolu hastalıklarında artış gözleniyor.
Uzmanlardan Uyarı: Anız Yakılmasın
Çevre ve tarım uzmanları, anız yakmanın kısa vadede kolaylık gibi görünse de uzun vadede toprak ve ekosistem üzerinde geri dönüşü zor zararlar verdiğine dikkat çekiyor. Yozgat başta olmak üzere tüm tarım bölgelerinde üreticilerin doğayla uyumlu, çevre dostu yöntemlere yönelmesi gerektiği vurgulanıyor.
