Aşure, yüzyıllardır bereket, şifa ve paylaşım amacıyla yapılıp komşularla paylaşılan özel bir tatlı olarak biliniyor.
Aşure Nasıl Yapılır?
Yozgat’ta aşure pişirmek, yalnızca bir tatlı hazırlamak değil; sofraya bereket, eve huzur getirmesi dileğiyle yapılan özel bir ritüel gibi. Eski zamanlarda kazan başında Yasin-i Şerif okunarak pişirilen aşure, günümüzde daha sade biçimde yapılmaya devam ediyor.
Yozgat usulü aşurede genellikle şu malzemeler kullanılır:
300 gr aşurelik buğday
100 gr kuş üzümü
30’ar gram fındık, fıstık ve badem
150 gr toz şeker
1 yemek kaşığı gül suyu
5 gr misk (isteğe bağlı)
800 gr su
Yapılışı:
Buğday bir gece önceden ıslatılır. Ertesi gün iyice yıkanıp tencereye alınır, su eklenerek kaynatılır. Üzerindeki köpük alınır, buğday piştikten sonra süzülür. Tekrar tencereye alınarak içine kuş üzümü ve şeker katılır, bir taşım daha kaynatılır. Gül suyu ve misk ezilip aşureye eklenir. Sıcakken kâselere pay edilir ve fındık, fıstıkla süslenir.
Bazı evlerde aşure karıştırmak için kullanılan kepçeye gümüş para bağlanır; bu paralar daha sonra yıkanıp keseye konur, yıl boyu bereket getirmesi için saklanır.
Aşure Yapıp Dağıtmak Sevap Mıdır?
Aşure pişirmenin ve dağıtmanın dinen zorunlu bir ibadet olduğu söylenemez. Ancak bu tür hayır ve paylaşım içeren davranışlar, İslam ahlakı içinde teşvik edilen güzel amellerdendir. Bu nedenle aşure yapıp komşularla paylaşmak, sevap olarak kabul edilir. Hele ki ihtiyaç sahiplerine veriliyorsa bu sevabın daha da arttığı ifade edilir.
Aşureyi Kaç Eve Dağıtmak Lazım?
Aşurenin kaç kişiye ya da kaç eve dağıtılacağına dair dinen belirlenmiş bir sayı yoktur. Ancak Yozgat ve çevresinde genellikle 7, 10 ya da 12 eve dağıtmak geleneği vardır. Bu sayıların kaynağı dini değil, kültüreldir. Önemli olan, gönülden paylaşmak ve komşuluk bağlarını güçlendirici etkiler.
Aşure Yapmanın Dinen Bir Hükmü Var Mıdır?
Aşure yapmanın farz, vacip ya da sünnet olduğuna dair herhangi bir dini hüküm yoktur. Ancak Muharrem ayının 10. günü olan Aşure Günü’nün, İslam tarihinde önemli olaylara sahne olması nedeniyle bu gün hayırla anılır. Hz. Nuh’un gemisinin karaya oturduğu gün olduğuna inanılan Aşure Günü’nde yapılan bu tatlı, bir şükür niyetiyle de yapılabilir.
Aşureyi Dağıtmak Gerekir Mi?
Aşure yapılıp sadece ev halkıyla yenebilir. Ancak geleneksel anlayışa göre asıl bereket paylaşmaktan geçer. Yozgat’ta aşure pişirilen evlerde genellikle komşulara mutlaka ikram edilir. Hatta bazı aileler, aşureyi bir tepsiye dizip mahallede kapı kapı dağıtır. Bu, sadece bir tatlı ikramı değil; gönül köprüsü kurma, dostluğu tazeleme vesilesidir.
Yozgat’ta yaşatılmaya devam eden bu kadim gelenek, hem geçmişle bağ kurmak hem de manevi anlamda bir birliktelik sağlamak açısından büyük önem taşıyor. Aşure kazanının kaynadığı her evde, umut ve bereket de yeniden doğuyor.
