Normalde pankreas, yediğimiz gıdalardaki şekeri hücrelere taşıması için insülin hormonu salgılar. Ancak bazı durumlarda, hücreler insüline karşı duyarsızlaşır.
Yani insülin vücutta yeterli miktarda bulunmasına rağmen hücreler bu hormona yanıt vermez ve şeker hücrelere giremez. Bu da kandaki şekerin yükselmesine, pankreasın daha fazla insülin üretmeye çalışmasına ve sonunda sistemin yorulmasına neden olur.
İnsülin Direnci Nedir ve Vücutta Neyi Etkiler?
İnsülin direnci, vücudun insülin kullanımını etkileyen bir durumdur. Bu durumda pankreas, hücrelere şeker taşımakta yetersiz kalır ve daha fazla insülin üretmeye başlar. Ancak hücrelerin insülini kabul etmemesi nedeniyle vücutta şeker birikir. Zamanla bu durum, kandaki yüksek şeker seviyesi ve aşırı insülin üretimi nedeniyle birçok sağlık sorununu beraberinde getirebilir.
İnsülin Direncinin En Sık Görülen Belirtileri Nelerdir?
İnsülin direnci çoğu zaman belirti vermeyebilir, ancak bazı sinyaller vücutta bu dengesizliği işaret edebilir. İnsülin direnci olan kişilerde yaygın olarak görülen belirtiler şunlardır:
-
Sık acıkma ve tatlı isteği
-
Yemekten sonra hemen yorgunluk ve uyku hali
-
Göbek çevresinde yağlanma
-
Sabahları uyanmakta zorlanma
-
Kilo vermekte zorluk çekme
-
Konsantrasyon bozukluğu ve halsizlik
-
Boyun, koltuk altı veya kasıkta koyu renkli cilt kararmaları
Bu belirtilerden birkaçını sıkça yaşayan kişilerin, kan şekeri ve insülin düzeylerini ölçtürmek için mutlaka bir doktora başvurması gerekir.
İnsülin Direnci Nasıl Teşhis Edilir?
İnsülin direnci, kan testi ile tespit edilebilir. Açlık kan şekeri, insülin düzeyi ve HOMA-IR adı verilen bir hesaplama yöntemiyle bu durum belirlenebilir. HOMA-IR değeri 2,5’in üzerindeyse insülin direnci varlığı düşünülür. Bazı durumlarda, doktorlar glikoz tolerans testi (OGTT) de isteyebilir. Bu testler ve klinik şikayetler değerlendirilerek tanı netleştirilir.
İnsülin Direnci Kimlerde Daha Sık Görülür?
İnsülin direnci her yaş grubunda görülebilse de bazı bireylerde risk daha yüksektir. İnsülin direnci riski taşıyan gruplar şunlardır:
-
Fazla kilolu bireyler
-
Ailesinde tip 2 diyabet öyküsü bulunanlar
-
Hareketsiz yaşam tarzı sürenler
-
Aşırı karbonhidrat ve şeker tüketenler
-
Polikistik over sendromu olan kadınlar
-
Yüksek stres altında yaşayanlar
Özellikle karın bölgesinde yağlanma olan kişiler, insülin direnci açısından daha dikkatli olmalıdır.
İnsülin direnci tedavi edilebilir bir durumdur, ancak erken teşhis ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yönetilmesi önemlidir. Eğer yukarıdaki belirtileri sıkça yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına danışarak test yaptırmanızda fayda var.
