Yozgat’ta yaşayan birçok kişi, fazla kiloları sadece estetik bir sorun olarak görebiliyor. Ancak obezite, vücudun ihtiyaç duyduğundan fazla enerji alması sonucu yağ dokusunun artmasıyla başlayan, zamanla metabolizmayı, iç organları ve yaşam kalitesini etkileyen ciddi bir sağlık sorunudur. Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de artış gösteren obezite, artık yalnızca bir tartı problemi değil; diyabetten kalp hastalıklarına, infertiliteden kansere kadar pek çok hastalığın tetikleyicisi olarak değerlendiriliyor.
Obezite, sadece tartıdaki sayıdan ibaret değildir. Yağ dokusunun dağılımı, vücutta yol açtığı iltihap, hormon dengesizlikleri ve yaşam fonksiyonlarına etkisi de dikkate alınır. Özellikle bel çevresi yağlanması, organlara baskı yaparak ciddi sağlık risklerini artırır. Kilo fazlalığına bağlı gelişen uyku apnesi, hipertansiyon, tip 2 diyabet gibi rahatsızlıklar zamanla daha karmaşık sağlık problemlerine yol açabilir.
Obezite Belirtileri Nelerdir?
Obezite genellikle yavaş ilerleyen bir tablo oluşturur ve belirtiler zaman içinde birikir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
Nefes darlığı ve çabuk yorulma
Şiddetli horlama ve gündüz uyuklama
Bel, diz ve eklem ağrıları
Aşırı terleme ve sıcaklığa tahammülsüzlük
Cilt kıvrımlarında mantar veya tahriş
Boyun ve koltuk altında koyulaşma (insülin direnci belirtisi)
Kadınlarda adet düzensizliği, erkeklerde testosteron düşüklüğü
Sosyal izolasyon, düşük özgüven ve depresif ruh hali
Bu belirtiler fark edildiğinde, bireyin bir hekime başvurarak değerlendirme yaptırması büyük önem taşır. Obezitenin teşhisinde vücut kitle indeksi (BKİ) ile birlikte bel çevresi ölçümü ve kan tetkikleri kullanılır.
Obezite Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?
Obezitenin nedenleri çok yönlüdür. Genetik yatkınlık, çocukluk döneminde yanlış beslenme alışkanlıkları, hareketsizlik, stres, uykusuzluk, bazı ilaçlar ve hormonal bozukluklar en yaygın etkenler arasında yer alır. Özellikle yüksek kalorili, işlenmiş gıdaların sık tüketimi ve ekran karşısında geçirilen süre arttıkça obezite riski de artar.
Tedavi sürecinde öncelikli hedef; bireyin kilo kaybı ile birlikte metabolik sağlığını düzene sokmaktır. Bu süreçte şu yöntemler uygulanır:
Beslenme planı: Lif ve protein açısından zengin, şeker ve trans yağdan fakir diyet programları
Fiziksel aktivite: Haftalık en az 150 dakika yürüyüş ve direnç egzersizi
Davranış değişikliği: Uyku düzeni, stres yönetimi ve yeme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi
Gerekirse medikal destek: Obezite ilaçları veya ileri vakalarda cerrahi yöntemler
BKİ’si 35’in üzerinde olan ve başka sağlık sorunları bulunan kişilerde obezite cerrahisi (örneğin tüp mide veya gastrik bypass) gündeme gelebilir. Bu karar multidisipliner bir ekip tarafından değerlendirilir ve hasta, operasyon öncesi ve sonrası süreçte kapsamlı olarak takip edilir.
