Eğitim, çoğu zaman bilgi aktarmakla sınırlandırılır. Müfredatlar hazırlanır, hedefler belirlenir, ölçme - değerlendirme tabloları oluşturulur. Oysa asıl mesele şudur: İnsan yetiştirmeden dünya değişmez. İnsan ise yalnızca zihniyle değil, kalbiyle de eğitilir.
Dünyayı değiştirmek isteyen kişi, önce kendi kalbini düzeltmekle işe başlamalıdır. Çünkü kalp bozulduğunda bilgi silaha dönüşür; kalp ıslah olduğunda ise bilgi hikmete. Bugün şiddetin, adaletsizliğin, merhametsizliğin bu kadar yaygın olmasının sebebi cehalet değil; kalp eğitimindeki ihmaldir.
Kalpler ıslah olursa kötülükler azalır. Çünkü kötülük, önce niyette başlar. Niyet temizlenmeden davranış düzelmez. Eğitim sistemleri yalnızca “ne biliyorsun?” sorusuna odaklandığında; “neye inanıyorsun, neyi önemsiyorsun, ne için yaşıyorsun?” soruları cevapsız kalır. İşte bu boşluk, insanı diploması olan ama vicdanı olmayan bir varlığa dönüştürür.
Eğitimin asıl vazifesi dünyayı imar edecek insanı yetiştirmektir. Fakat vazifeyi ihmal ettikçe, dünyayı imar ve inşa etme kudretini de kaybediyoruz. Değerlerden kopuk bir eğitim, güçlü binalar yapabilir ama sağlam karakterler inşa edemez. Oysa toplumları ayakta tutan beton değil, ahlaktır; sistem değil, insandır.
Bir diğer büyük yanılgımız da sözün gücüne fazlaca inanıp eylemi ihmal etmemizdir. Kırk kere söylemek yerine, ayağa kalkıp bir kere yapmak… İşte gerçek eğitim budur. Öğrenciye dürüstlüğü anlatmak değil; dürüst bir öğretmen olmaktır. Saygıyı anlatmak değil; saygıyı yaşayarak göstermektir. Merhameti tanımlamak değil; merhameti hissettirmektir.
Çocuklar ve gençler kulaklarıyla değil, gözleriyle öğrenir. Söylediklerimizi değil, yaptıklarımızı model alırlar. Bu yüzden eğitimci, önce kendi kalbini eğiten kişidir. Kalbini ıslah edemeyen, başkasına yön veremez.
Eğer daha adil, daha huzurlu, daha yaşanabilir bir dünya istiyorsak; işe sistemleri değiştirmekle değil, kalpleri onarmakla başlamalıyız. Eğitim, kalbe dokunduğu ölçüde anlamlıdır. Aksi hâlde çok şey öğretir ama çok az şey inşa eder.
Dünya, konuşanların değil; sorumluluk alan, ayağa kalkan ve yapan insanlar sayesinde değişir. Eğitim de tam olarak bunun adıdır.