Gıda zehirlenmesi, gıdaların çeşitli organizmalarla kontamine olması sonucu vücuda alınarak sindirim sistemine girmesiyle oluşan hastalık durumudur. Bu hastalığın oluşmasında, gıda işleme, üretim, depolama, nakliye veya hazırlama aşamalarında bulaşıcı organizmalarla teması sonucu kontaminasyon meydana gelebilir. Ayrıca, gıdaların yanlış saklanması, yanlış hazırlanması ya da yanlış pişirilmesi de kontaminasyon riskini arttırabilir.
Çapraz Kontaminasyon ve Gıda Zehirlenmesi
Gıda zehirlenmeleri genellikle çapraz kontaminasyon sonucu ortaya çıkar. Bu, zararlı organizmaların bir yüzeyden diğerine aktarılmasıyla oluşur ve özellikle çiğ yiyeceklerde sıkça görülür. Salata gibi pişirilmemiş gıdalarda zararlı organizmalar imha edilemez ve bu da gıda zehirlenmesine yol açabilir. Kontamine gıdaların tüketilmesinin ardından hastalık belirtileri, maruz kalınan organizma türüne, miktarına ve bireyin sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Özellikle bebekler, çocuklar ve hamileler daha yüksek risk altındadır; gebelik sırasında metabolizmadaki değişiklikler, zehirlenme riskini arttırabilir.
Gıda Zehirlenmesinin Belirtileri ve Komplikasyonları
Kontamine besinlerin tüketilmesinin ardından birkaç saat içinde mide bulantısı, ishal, kusma, ateş, karın ağrısı ve kramplar gibi belirtiler görülebilir. Gıda zehirlenmesinin en sık görülen komplikasyonu, dehidratasyon yani sıvı kaybıdır. Kusma ve ishal nedeniyle kaybedilen sıvı, mutlaka yerine konmalıdır.
Gıda Zehirlenmesini Önlemek İçin Alınması Gereken Önlemler
Gıda zehirlenmelerini önlemek için en önemli adım, ellerin, mutfak eşyalarının ve tezgahların sıkça yıkanmasıdır. Ayrıca, çiğ yiyecekler ve hazır yiyeceklerin ayrı tutulması gerekmektedir. Çapraz kontaminasyonu engellemek için çiğ et, kümes hayvanları, balık ve diğer besinler birbirinden uzak tutulmalıdır. Yiyecekler, uygun ısıda pişirilmelidir. Gıda termometresi kullanarak pişirme sıcaklıkları kontrol edilebilir. Ayrıca, bozulma riski taşıyan gıdaların soğutulması veya dondurulması gerekir. Dondurulmuş gıdalar asla oda sıcaklığında çözdürülmemeli, buzdolabında çözülmeleri sağlanmalıdır.
