Ahmet Nazım Kafaoğlu
Hazırlayan : Doç. Dr. Ramis Karabulut
Geçen bu devre içinde Anadolu’nun merkezi bölümündeki Yozgat 1°’ye kadar sükunet bulmuştur. Ermeni mutasavvufın yerine gelen necip bey isimli heyeti Temsiliye emrine uymayarak istifa etmiş, yerine muhasebeci Akif hikmet bey vekâlet ediyor, şehrimiz sükunetle milli mücadelenin gelişmesi yolunda çalışıyordu. 
     Müdafa-i hukuk namzedi olan ve seçilen Akdağmadeni hacı bahri bey, İsmail Fazıl Paşa meclisteki vazifelerini başındalardı.
      Suçlu olarak nemrut Mustafa paşa Divan’ı harbi tarafından Tevfik edilen Boztepe zade Mehmet Efendi, birinci devre büyük millet Meclisi azası feyyaz Bey vesaire.
      Hacı bahri Bey tarafından kefaret edilerek memlekete avdet etmiş bulunuyorlardı.
    Yozgat’ta hoşa gitmeyen bir cihet vardı ki o da heyeti Temsiliyeye dayanan Müdafa-i hukukçuların Çapanoğlu ailesine karşı cephe almış bulunmaları idi. 
     Sert günaş lar işitiliyor fakat pek ileri gidilmiyordu.
    İstanbul’un müttefikler tarafından fiilen işgalinden ve Meclisi Mebusan‘nın dağılmasından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığı 23 Nisan 1920 tarihine kadar memleket içerisinde yeni yeni isyanlar zuhur etmişti. 
     Düzce, Bolu, Konya havalisi nde mühim karışıklıklar meydana gelmiş bulunuyordu zuhur eden isyanları İstanbul hükümeti açıkça destekliyor, bol miktarda bastırılan ve Anadolu’nun her köşesine dağıtılan fetvalarla Halkımız milli mücadeleye aleyhine tahrik ediliyordu.
       Yıldızeli’nde kara Mustafa isimli bir şakir icrayı şa ve tek başladın. Bu esnada birinci büyük millet Meclisi seçimi yapılmıştı.   
     Memleketimizden müftü Hulusi Efendi belediye reisi Ahmet Korkmaz, feyyaz bey, Madenli rüstem azade Rıza Efendi, Süleyman Sırrı İçöz mebus seçilmişlerdi.
      Toplandıktan sonra isyan dalgaları neredeyse Ankaraıyı tehdit ediyordu memleket hayatla memat arasında bir vaziyetteydi.
       Yukarıda adı geçen Çerkez Kara Mustafa avanesini gün geçtikçe artıyor, vilayetin sınırlarını aşıyordu. Bu esnada postacı Nazım isminde bir Şakinin de kara Mustafa çetesi katıldığı haber alındı.
      Sene 1920 Mayıs başlarında Yozgat ve havalisi nde tam bir sükunet vardı ancak bundan evvelki yazılarım da belirttiğim gibi yeni han Yıldızeli havalesi nde faaliyet gösteren Çerkez karamustafa ile postacı Nazım’ın birleşerek vilayet sınırlarımızı açtıkları görülüyor.
   Memleketin o günlerde ne kadar büyük bir buhran geçirdiğini tam manasıyla anlayabilmemiz için Atatürk’ün büyük nutkunun cilt eki, sayfa sekizde bulunan beyanatını okumak umumi bir fikir edinmeye kafi gelir. Nutukta şöyle deniyor:
   1919 senesi içinde teşebbüs sıfatı milliye aleyhine başlayan dahili isyanlar süratle memleketin her tarafına sirayet etti. 
     Bandırma gönen, Susurluk, kırmasti (Mustafa Kemal) Paşa, Karacabey, Biga ve havalesi nde, İzmit, Adapazarı, Düzce, hendek, Bolu, Gerede, nallıhan, Beypazarı havalisi, bozkır Konya, Ilgın, Kadınhanı, Karaman, Çivril, Seydişehir, Beyşehir, Koçhisar havalisii’nde, Yozgat, Yenihan, Boğazlıyan, Zile, Erbaa, Çorum havalisi, imranlı, Refahiye, Zara, hafik, Viranşehir havalisinde.
      Bu seri halindeki kargaşalık 1919 senesinde başlayarak 1920 senesine sirayet etmiş ve devam etmiştir şöyle ki Nutuk’ta 1919 senesi isyanları tadat edilirken Yozgat’ta bu seriyi içine alınmış ise de Yozgat havalesi 1920 senesi haziranında sirayet etmiştir.